شناسایی بایسته‌های معرفت شناختی اخلاق باور از دیدگاه آیت الله جوادی آملی مقالة

ویژگی مهم انسان این است که باورهایی دارد و در شرایطی باورهایش را تغییر می‌دهد؛ این فعل آدمی که به قوای معرفتی او مربوط می‌شود را فرآیند «باورسازی وتنظیم باور» می‌نامند. با کاربرد اخلاق در معرفت شناسی، این فرآیند هویت جدیدی یافته است. «اخلاق باور» اولین بار در قرن نوزدهم توسط کلیفورد مطرح و زمینه ساز پژوهش‌های بسیاری شد. با این حال می‌توان پیشینه آن را در فلسفه اسلامی نیز، تحت مفاهیم خاصی مانند «اخلاق درتفکر» و «بینش در مرحله کسب اعتقاد قلبى و ایجاد باور» پیدا کرد. هدف این مقاله شناسایی بایسته‌های معرفت شناختی اخلاق باور، در دیدگاه اندیشمند معاصر، آیت الله جوادی آملی، به روش تحلیل مفهومی و قیاس نظری است. ما با بررسی آثار ایشان به شش بایسته متلازم، دست یافته ایم: تلازم اراده و تکلیف معرفتی، تلازم قرینه و شهود، تلازم شاهدگرایی و اعتمادگرایی در توجیه باور، تلازم توجیه معرفتی با توجیه اخلاقیِ باور، تلازم حسن فاعلی با حسن فعلیِ باور و تلازم شبکه باور با عمل فردی و اجتماعی.

Abstract An important characteristic of human beings is that they have beliefs about themselves and the world around them, and in certain circumstances they change these beliefs; This dimension of man, which is related to his epistemological powers, is called the process of "belief formation and belief regulation". Ethics of belief is a concept that was first invented in Western philosophy in the nineteenth century by Clifford and used in this process, but its background in Islamic philosophy also exists under special themes such as ethics in thought and insight in the stage of gaining heart belief and belief. The purpose of this article is to enumerate the epistemological requirements of the ethics of belief in the view of one of the contemporary thinkers, namely Javadi Amoli, by means of conceptual analysis and theoretical analogy. By examining library sources and studying his outstanding works, the researcher focuses on the question of what are the requirements of the epistemology of ethics of belief in Javadi Amoli's view? Six essential requirements were achieved, which are: the relation of will and epistemic task in belief, the relation of symmetry and intuition in belief, the relation of witness orientation and trust-orientation in justification, the relation of epistemic justification with moral justification in belief, the relation of actual and present goodness in belief Also, the connection of the belief network with individual and social action. Keywords: Belief, Belief Ethics, Epistemological Requirements, Javadi Amoli.