خلاصة:
یکی از مهم ترین راه حل ها در پاسخ به کاهش ظرفیت کلان شهرها و رفع مشکلات آنها احداث شهرهای جدید بوده است. از عوامل مهم جذب جمعیت به شهرهای جدید ارائة مسکن با کیفیت بالاتر نسبت به مادرشهر و در کل، کیفیت بهترمحیط سکونت است. این تحقیق به بررسی ارتباط بین میزان رضایتمندی از شاخصهای ذهنی کیفیت زندگی در مجتمعهای مسکونی براساس ویژگیهای طرح معماری میپردازد. هدف اصلی، دستیابی به معیارهای طراحی بهینه مجتمع های مسکونی در جهت رضایتمندی از شاخص های ذهنی ساکنین است. ابتدا مدل پژوهش بر اساس رابطه بین شاخص های ذهنی و مولفه های معماری و ویژگیهای ساکنین طراحی شده است. در ارزیابی مدل ساختاری ابتدا بار عاملی متغیرهای مختلف پرسشنامه در پیش بینی گویههای مربوطه بررسی شده تا از برازندگی مدلهای اندازهگیری و قابل قبول بودن نشانگرهای آنها در اندازه گیری متغیرها اطمینان حاصل شود. روش پژوهش، با استفاده از تکنیک تحلیل عاملی تاییدی (CFA) و نرمافزار AMOS میباشد. جامعه آماری تعدادی از مجتمع های مسکونی سه شهر جدید اندیشه، پرند و پردیس است. نتایج پژوهش نشان داد از بین شاخصهای مورد ارزیابی امنیت بیشترین رضایت را دربرداشته است. ساکنین با وجود داشتن رضایت نسبی از استانداردهای فضاهای سکونتی، حس تعلق به مکان ندارند. از عوامل کالبدی می توان به رضایتمندی نسبتا پایین از طراحی نما و فضای سبز اشاره کرد. روابط اجتماعی ساکنین با یکدیگر ضعیف است که از نظر طراحی مهمترین عامل آن نداشتن فضاهایی جهت تعاملات اجتماعی می باشد.
One of the most important solutions for reducing the capacity of metropolises and solving their problems is building new towns. An Important factor in attracting people to new towns is providing higher housing quality than the mother city and generally, a better quality of the living environment. This paper explores the relationship between satisfaction with subjective indicators of quality of life in residential complexes based on architectural design properties. The main goal is to achieve the optimal design criteria for residential complexes based on satisfaction with the subjective indicators of residents. First, the research model is designed based on the relationship between subjective indicators and architectural components, and resident's characteristics. In evaluating the structural model, first, the factor load of different variables of the questionnaire in predicting the relevant items examined to ensure the suitability of measurement models and the acceptability of their markers in measuring variables. The research method is using the confirmatory factor analysis (CFA) technique and AMOS software. A questionnaire survey was distributed among occupants of some residential complexes in the three new cities of Andisheh, Parand, and Pardis. The results show that among the evaluated indicators, security has the highest satisfaction. Residents do not feel a sense of belonging despite satisfaction with objective indicators. Physical factors as facade design and landscape design have relatively low satisfaction. Residents' social relationship is weak, the most important factor in terms of design is the lack of spaces for social interactions.
ملخص الجهاز:
سوالات اصلي تحقيق عبارتند از: ١- ارتباط بين ميزان رضايتمندي از شاخص هاي ذهني مجتمعهاي مسکوني و ويژگي هاي طرح معماري چيست ؟ ٢- ويژگيهاي فردي ساکنين به چه صورتي در ارزيابي کيفيت زندگي مسکوني موثر ميباشد؟ فرضيه هاي تحقيق را بدين صورت ميتوان مطرح کرد: ١-شاخص هايي چون احساس امنيت ، حس تعلق به مکان و روابط اجتماعي مناسب بين ساکنين مجتمع هاي مسکوني ميتواند سبب رضايتمندي ساکنين شده و به ارتقا کيفيت زندگي در اين مجتمع ها کمک نمايد.
در سال ٢٠١٧ نيزکتابي که با عنوان هند بوک تحقيقات کيفيت زندگي و روانشناسي محيطي به چاپ رسيد (٢٠١٧ , Fleury-Bahi et al) در اين کتاب نيز مطالعات رضايتمندي مسکوني که تا کنون انجام شده است ، بر اساس شاخص هاي عيني و ذهني و محيط فيزيکي و اجتماعي بدين صورت طبقه بندي شده است : ١- ويژگي هاي فيزيکي - ذهني مانند حفاظت و نگهداري از محله ، ظاهر يک مکان ، ارزيابي آپارتمان و غيره ؛ ٢- ويژگي هاي اجتماعي - ذهني مانند امنيت ، دلبستگي به منطقه مسکوني ، ازدحام و غيره ؛٣- ويژگيهاي فيزيکي - عيني مانند ميزان سر و صدا، مناطق مخصوص عابر پياده در محله ، نوع خانه و غيره ؛ ي٤- ويژگيهاي اجتماعي - عيني مانند سن ، جنسيت ، مالک يا مستاجر بودن ، زمان اقامت در محل ، مجرد يا متاهل بودن وميزان درآمد غيره .
(شکل ٣) (به تصویر صفحه مراجعه شود) شکل ٣: مدل کلي بررسي رضايتمندي از شاخص هاي ذهني طراحي مجتمع هاي مسکوني روش تحقيق براي انجام اين پژوهش از تکنيک ارزيابي پس از سکونت استفاده شده است .