خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف تعیین میزان رابطه جهتگیری مذهبی و سبکهای دلبستگی با مکانیسمهای دفاعی در بین طلاب سطح دو حوزه علمیه قم انجام شد. روش پژوهش توصیفی همبستگی بود. تعداد 174 نفر از آنها به صورت نمونهگیری در دسترس انتخاب شدند. برای انجام این پژوهش از سه پرسشنامه «جهتگیری مذهبی آلپورت و راس»، «سبکهای دلبستگی هازان و شیور» و «مکانیسمهای دفاعی اندروز و همکاران» استفاده شد. دادهها توسط میانگین، انحراف معیار، ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چندگانه و با کمک نرمافزارSPSS مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج به دستآمده از پژوهش نشان داد بین جهتگیری مذهبی و مکانیسمهای دفاعی رابطه مثبت معنیدار وجود دارد. همچنین بین سبکهای دلبستگی و مکانیسمهای دفاعی نیز رابطه مثبت معنیدار وجود دارد. بررسی متغیرهای مستقل پژوهش با یکدیگر (یعنی جهتگیری مذهبی و سبکهای دلبستگی) نیز بیانگر رابطه مثبت معنیدار بین آن دو بود. در تجزیه و تحلیل دادهها مشخص شد بین جهتگیری مذهبی بیرونی و مکانیسمهای دفاعی رشدنایافته همبستگی مثبت و معنیدار وجود دارد. همچنین بین سبک دلبستگی اجتنابی و مکانیسمهای دفاعی رشدنایافته رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد. بین سبک دلبستگی دوسوگرا هم با مکانیسمهای رشدنایافته و هم با مکانیسمهای دفاعی روانآزرده رابطه معنیدار وجود دارد. همچنین بین سبک دلبستگی ایمن با جهتگیری مذهبی بیرونی و نیز بین سبک دلبستگی دوسوگرا با جهتگیری مذهبی بیرونی رابطه مثبت و معنیدار وجود دارد.
The present study aims at investigating the relationship of religious orientation and attachment styles with defense mechanisms among seminary students in level two in Qom seminary. 174 subjects were selected through sampling. To do the research, three questionnaires were used: Allport and Ross religious orientation scale (21 items), Hazan and Shaver’s attachment style questionnaire (15 items), and defense mechanism scale by Andrews et al (40 items). The data were analyzed using mean, standard deviation, Pearson’s correlation coefficient, and multiple regression as well as SPSS software. The obtained results showed a meaningful positive relation between religious orientation and defense mechanisms. Besides, they showed a meaningful positive relation between attachment styles and defense mechanisms. Investigation of independent variables of the study (religious orientation and attachment styles) also showed a meaningful positive relation between them. The data analysis showed a meaningful positive relation between external religious orientation and non-grown defense mechanisms. It showed that there is also a meaningful positive relation between avoidance attachment style and non-grown defense mechanisms. It also showed a meaningful relation between ambivalent attachment style and non-grown mechanisms on the one-hand and neurotic defense mechanism on the other hand. Besides, it showed that there is a meaningful positive relation between safe attachment style and external religious orientation as there is a meaningful relation between ambivalent attachment style and external religious orientation.
ملخص الجهاز:
از آنجا که کنش مهم فعالیتهای مذهبی این است که فرد را در برابر عوامل تنیدگیزا توانمند میکند (فقیهی، 1384) و همچنین شماری از پژوهشها بیانگر وجود ارتباط بین جهتگیری مذهبی و سلامت روانی میباشد (میلوسکی، 2002م)؛ میتوان این پرسش را مطرح ساخت که آیا جهتگیری مذهبی افراد تأثیری بر استفاده آنها از مکانیسمهای دفاعی John Bowlby Hazan Shaver secure attachment resistant attachment avoident attachment Mary Ainsworth رشدیافته، رشدنایافته و روانآزرده آنها دارد یا نه؟ همچنین از آنجاییکه افراد با سبک دلبستگی ایمن با راحتی بیشتری بهسوی تعاملات اجتماعی میروند و معمولاً شبکه حمایتی قویتری را برای خود فراهم میآورند، زمینه سلامت روان بیشتر و خاطر آسودهتری را دارند و تعدادی از پژوهشهایی که صورت گرفته حاکی از آن است که سبکهای دلبستگی اجتنابی و دوسوگرا اضطراب، استرس، تنیدگی و فشار روانی مضاعفی را به فرد تحمیل میکند (فینی و کرک پاتریک، 1996)؛ این سؤال مطرح میشود که آیا سبکهای دلبستگی افراد رابطهای با نوع مکانیسمهای دفاعی مورد استفاده آنها دارد یا نه؟ در پژوهش حاضر کوشش میشود به این سؤال پاسخ داده شود که آیا بین جهتگیری مذهبی و سبکهای دلبستگی با مکانیسمهای دفاعی رابطه وجود دارد؟ روش پژوهش این تحقیق از لحاظ هدف در زمره تحقیقات کاربردی و از لحاظ نحوه گردآوری اطلاعات از نوع توصیفی (همبستگی) است.
با توجه به اینکه جهتگیری مذهبی دارای دو زیر مقیاس درونی و بیرونی است، سبکهای دلبستگی دارای سه زیر مقیاس ایمن، اجتنابی و دوسوگرا ست و مکانیسمهای دفاعی دارای سه زیر مقیاس رشدیافته، رشدنایافته و روانآزرده است، مجموع متغیرهای پژوهش ما هشت متغیر میشود که با ضرب کردن در عدد 15 مشخص میگردد به تعداد حداقل 120 نمونه نیاز داریم؛ با این حال در این پژوهش، 174 آزمودنی با استفاده از روش نمونهگیری در دسترس انتخاب گردیدند.