خلاصة:
در سال ۱۳۹۶ ،در شهر تهران، ۱۰۷ سالن تیاتر با مجموع گنجایش ۲۶۵۶۸ صندلی در حال اجرای نمایش بودهاند، که بخش عمده ی این سالنها توسط شهرداری تهران، دولت و بخش خصوصی افتتاح شده یا توسط این سه نهاد اداره میشوند. در هریک از این سه نهاد پتانسیلها و کاستی هایی در زمینهی ساخت و ادارهی سالنهای تیاتر وجود دارد. در این پژوهش که به روش توصیفی تحلیلی و با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانهای انجام شده است، به این پرسش پاسخ داده می شود که نقش دولت، شهرداری و بخش خصوصی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۶ در شهر تهران در زمینه ی ساخت سالنهای تیاتر به ویژه تیاترهای هنری چه بوده است؟ فرضیه ی اصلی در این مقاله آن است که سیاستهای منفع النهی دولت و شهرداری تهران در زمینه ی ساخت سالنهای تیاتر هنری، در تضادی واضح با حمایت بخش خصوصی و استقبال تماشاگران از این نوع تیاتر قرار دارد. به همین منظور ابتدا اطلاعات سالنهای نمایش فعال تهران در سال ۱۳۹۶ ،شامل سال تاسیس، ظرفیت، نهاد اداره کننده و اجرایی، گردآوری و دسته بندی شده اند. در بخش اول مقاله و در مطالعهای آماری، نوع آثار تعداد صندلیهای تیاتر فعال در هر سال در تهران در بین سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۶ محاسبه شده و روند تغییرات آن در مقایسه با جمعیت تهران در این سالها مورد بررسی قرار گرفته، سپس سهم هریک از بخشهای دولتی و خصوصی در افزایش یا کاهش تعداد صندلی های تیاتر در این سالها مشخص شده است. در بخش دوم مقاله، به معضالت موجود در فعالیت هریک از تماشاخانه های دولتی و خصوصی در تهران پرداخته میشود. در نتیجه گیری مقاله هم تاکید میشود که از میان معدود سالن های تیاتری که دولت در این سالها افتتاح کرده، تقریبا هیچکدام وارد بازار تیاتر هنری نشدهاند. شهرداری تهران باوجود فعالیت موثری که در زمینه ی ساخت سالن داشته، در ساخت سالنهای تیاترهای هنری ناتوان بوده است. پس از سال ۱۳۹۱ و با ورود بخش خصوصی به عرصه ی ساخت تماشاخانه ها، تعداد سالنها و صندلیهای تیاتر هنری در شهر تهران افزایشی چشمگیر داشته، اما درنتیجهی سوءمدیریت، این جریان به تیاتر تهران آسیب بیشتری وارد کرده است.
In 2017, in the city of Tehran, 107 theaters with a total capacity of 26,568 seats have been performing continuously, most of which have been opened by the municipality of Tehran, the government and the private sector or by these three the department is managed. In each of these three institutions, there are potentials and shortcomings in the building and management of theaters. This research, has been written in a descriptive-analytical method using libraries and Internet resources. The main question in this research is how active the government, the municipality of Tehran and the private sector have been in building theaters in Tehran from 1978 to 2017? The main hypothesis in this article is that the passive policies of the government and the municipality of Tehran in the field of building artistic theater halls are in clear contradiction with the support of the private sector and the audience’s acceptance of this type of theater. For this purpose, first the information of Tehran active theater halls in 2017, including the year of establishment, capacity, managing institution and type of executive works have been collected and categorized. In the first stage of the analysis, the number of active theater seats per year in Tehran between 1978 and 2017 has been calculated and the trend of changes in comparison with the population of Tehran in these years has been examined, Then, the contribution of each of these three institutions in increasing or decreasing the number of theater seats in these years has been determined. In the second stage of the analysis, we have dealt with the issue of how many of the constructed theaters have been dedicated to the performance of art theaters, and we have identified the gaps in the activities of each of these three sections. The article concludes that none of the few theaters that the government has opened in recent years have entered the art theater market. Despite its effective activity in the field of theater construction, Tehran Municipality has been incapable of constructing artistic theater halls, and after 2012, with the entry of the private sector into the field of hall construction, the number of Art theater halls and chairs in Tehran have increased significantly in a short period of time.
ملخص الجهاز:
در این پژوهش که به روش توصیفی ـ تحلیلی و با استفاده از منابع اینترنتی و کتابخانهای انجام شده است، به این پرسش پاسخ داده میشود که نقشِ دولت، شهرداریِ و بخش خصوصی از سال ۱۳۵۷ تا ۱۳۹۶ در شهر تهران در زمینهی ساخت سالنهای تئاتر بهویژه تئاترهای هنری چه بوده است؟ فرضیهی اصلی در این مقاله آن است که سیاستهای منفعلانهی دولت و شهرداری تهران در زمینهی ساخت سالنهای تئاتر هنری، در تضادی واضح با حمایت بخش خصوصی و استقبال تماشاگران از این نوع تئاتر قرار دارد.
پس از سال ۱۳۹۱ و با ورود بخش خصوصی به عرصهی ساخت تماشاخانهها، تعداد سالنها و صندلیهای تئاتر هنری در شهر تهران افزایشی چشمگیر داشته، اما درنتیجهی سوءمدیریت، این جریان به تئاتر تهران آسیب بیشتری وارد کردهاست.
علاوه بر اینها مطالعات دیگری نیز در زمینهی تماشاخانههای تهران صورت گرفته است، از جمله حبیبیان (۱۳۸۹) ـ که از آن بهکرات در این پژوهش استفاده شده ـ و محسنیان (۱۳۹۵) که در پژوهشهای خود، آمار و اطلاعاتی از وضعیت سالنهای تئاتر همچون ویژگیهای فنی و ساختاریِ سالنها، تعداد صندلیها و یا آمارهای مالی از درآمد گروههای تئاتری یا سالنها ارائه دادهاند، اما این آمارها جنبهی تحلیلی ندارند.
تحلیل دادهها آمارِ ساخت تماشاخانه در تهران نشان میدهد که از سال ١٣٥٧ تا سال ١٣٩٦ تعداد صندلیهای سالنهای تئاتر تقریبا ٤ برابر شده است، اما تا سال ١٣٩١ (و پیش از راهاندازی تئاترهای خصوصی)، تقریبا هیچ صندلی تئاتری، برای اجرای نمایشهای هنری اختصاص نیافته است.