خلاصة:
پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم، بهویژه در اثر افزایش گازهای گلخانهای طی سالهای اخیر مشکلات زیادی را همراه داشته که بهصورت مستقیم یا غیرمستقیم بخشهای مختلف جامعه را تحت تاثیر قرار داده است. یکی از مهمترین این پیامدها افزایش وقوع بلایای جوّی- اقلیمی نظیر سیل، خشکسالی، چرخندهای حارّهای، بالا آمدن سطح آب دریا، توفان گردوغبار و... است که شایعترین آنها در ایران وقوع سیل و خشکسالی است. در این مطالعه، سعی شده با استفاده از خروجیهای مدلهای GCM (دو مدل hadCM3 و ECHAM4) و ریزگردانی آنها به کمک مدل آماریLARS–WG، دادههای بارش برای دورهی آتی و به مدت 20 سال طی دورهی2030 -2011 تولید گردد. سپس با استفاده از این دادهها، وضعیت خشکسالی حوضهی آبخیز گرگانرود- قرهسو به کمک شاخصهای خشکسالی (SPI، PN، ZSI) طی این دوره موردبررسی و ارزیابی قرار گیرد. همچنین خشکسالیهای دورهی پایه به مدت 20 سال (1989- 2008) با استفاده از شاخصهای مذکور ارزیابی و فراوانی خشکسالیها و شدت آنها با دورهی آتی مقایسه شود. نتایج حاصل از این پژوهش، ضمن تایید همخوانی این شاخصها جهت بررسی وضعیت خشکسالی، نشاندهندهی آن است که طی سالهای آینده شرایط خشکسالی دارای افزایش نسبی، نسبت به دورهی پایه است که این مسئله، وقوع تغییر اقلیم در منطقه را تایید میکند؛ از طرفی الگوی زمانی بارندگی تغییر یافته و با کاهش بارندگیها در فصل زمستان میتواند مشکلاتی را در دورههای آتی کمآبی و کاهش ذخیرهی آب و تشدید خشکسالی را به وجود آورد.
Climate change, especially on account of greenhouse effect, has created disastrous problems in recent years directly or indirectly affecting different sectors in Iran. One of the most important misfortunes is the increase of climate and environmental crises such as flood, drought, tropical cycles, sea level rise and the dust storm, the commonest of which in Iran are flood and drought. In this study, by using GCM model (two models of ECHAM4 and hadCM3) and down scaling the output by the help of statistical models of LARS_WG, raining data for the next period and also for the next 20-year period (from 2011 to 2030) were calculated. Afterwards, by the use of drought criteria (ZSI,PN,SPI) , the drought condition in Gorganrood-Gharehsou Basin were studied.. Moreover, droughts in a basic 20-year period from 1989 to 2008 were analyzed and the frequency and strength of the droughts compared to the next period were studied. The results, while proving the criteria for the study of drought, showed that in the following years drought will be increased compared to the basic period. This proves the climate change in the region. Moreover, rain patterns in winter will change and thereof there will be drought problems in next periods.
ملخص الجهاز:
ارزیابی خشک سالی و تغییر اقلیم در دوره ی آتی با استفاده از مدل های گردش عمومی جو (مطالعه ی موردی: حوضه ی آبخیز گرگان رود-قره سو - ایران ) علیرضا ایلدرمی *، دانشیار مرتع و آبخیزداری - دانشگاه ملایر حمید نوری، استادیار مرتع و آبخیزداری - دانشگاه ملایر مهناز کرمی، دانشجوی کارشناسی ارشد آبخیزداری - دانشگاه ملایر چکیده پیامدهای ناشی از تغییر اقلیم ، به ویژه در اثر افزایش گازهای گلخانه ای طی سال های اخیر مشکلات زیادی را همراه داشته که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم بخش های مختلف جامعه را تحت تأثیر قرار داده است .
نتایج حاصل از این پژوهش ، ضمن تأیید هم خوانی این شاخص ها جهت بررسی وضعیت خشک سالی، نشان دهنده ی آن است که طی سال های آینده شرایط خشک سالی دارای افزایش نسبی، نسبت به دوره ی پایه است که این مسئله ، وقوع تغییر اقلیم در منطقه را تأیید میکند؛ از طرفی الگوی زمانی بارندگی تغییر یافته و با کاهش بارندگیها در فصل زمستان میتواند مشکلاتی را در دوره های آتی کم آبی و کاهش ذخیره ی آب و تشدید خشک سالی را به وجود آورد.
1. LARS- WG 2- Global Circulation Model 3- Standardized Precipitation Index 4- Percent of Normal Index 5- Z-Score Index عباسی و همکاران (١٣٨٩)؛ در این تحقیق ، از داده های سناریوی A١ مدل گردش عمومی جو٦ به ارزیابی تغییر اقلیم زاگرس با استفاده از مدل LARS-WG در دوره های ٢٠١٠-٢٠٣٩ پرداختند و از داده های دمای کمینه – بیشینه - تابش و بارش مدل LARS-WG و داده های دیدبانی ١٨ ایستگاه همدیدی منطقه ی زاگرس استفاده شد.