خلاصة:
امروزه همه ما انسانها در یک «جامعه رسانهای شده» زندگی میکنیم. جایی که درآن تقریباً همه ابعاد حیات فردی، اجتماعی و فرهنگی ما تحت تأثیر رسانه و فناوریهای ارتباطی قرار گرفته است. حضور فراگیر رسانهها در تمام عرصههای حیات فردی واجتماعی ما موجب شده تا «آموزش سواد رسانهای» به عنوان «رویکرد آموزش نوین در قرن 21اُم» مطرح شود. اما یکی از بحثهای مهم در حوزه آموزش سواد رسانهای، توسعه آن در نظام آموزشی است.این مقاله بر تحلیل مهمترین موانع فراروی توسعه آموزش سواد رسانهای در مدارس ایران متمرکز شده است. همچنین روش این پژوهش، کیفی است و با استفاده از تکنیک تحلیل نظریه داده بنیاد (گراندد تئوری) به واکاوی موانع موجود میپردازد. برای پاسخ به سؤالات پژوهش نیز، از دو روش مطالعات کتابخانهای و مصاحبه عمیق استفاده شده و با مطالعه پژوهشهای مختلف و انجام 20 مصاحبه با «سیاستگذاران و مؤلفان کتاب تفکر و سواد رسانهای»، «مجریان و معلمان این درس» و «متخصصان حوزه رسانه»، دادههای لازم گردآوری شده است. در این پژوهش برای کدگذاری دادهها از نرمافزار مکسکیودا (نسخه11) استفاده شد و دادهها براساس مدل پارادایمی کدگذاری محوری چارچوببندی شدند.یافتهها نشان میدهند که عمدهترین موانع فراروی توسعه سواد رسانهای ناشی از «عدم وجود متولی برای آموزش سواد رسانهای»، «سیاستگذاری و تصمیمسازی غیرروشمند در آموزش و پرورش»، «فقدان تعریف دقیق از هدف آموزش سواد رسانهای» و «بدفهمی از مفهوم سواد رسانهای» است.
Today we all live in a Mediated Society. Almost all aspects of our individual, social and cultural life have been influenced by the media and communication technologies. The pervasive presence of the media in all areas of our individual and social life has led to the introduction of media literacy education as the approach to modern education in the 21st century. But one of the important issues in the field of media literacy education is its development in the educational system.This article focuses on the analysis of the most important obstacles to the development of media literacy education in Iranian schools. Also, the method of this research is qualitative and uses the technique of Grounded Theory to analyze the existing obstacles. To answer the research questions, two methods of library studies and in-depth interviews were used and by studying various researches and conducting 20 interviews with policy makers & authors of the book Media Thinking and Literacy, presenters and teachers of this course & experts in media field, the necessary data has been collected. In this research, MAXQDA software (version 11) was used to encode the data and the data were framed based on the paradigm model of axial coding. Findings show that the main obstacles to the development of media literacy are: “Lack of a trustee for teaching media literacy”, “Poor policy-making and decision-making in education”, “Lack of precise definition of the purpose of media literacy training” & “Misunderstanding of the concept of literacy”.
ملخص الجهاز:
حضور فراگیر رسانهها در تمام عرصههای حیات فردی و اجتماعی ما موجب شده تا «آموزش سواد رسانه ای به عنوان رویکرد آموزش نوین در قرن ۲۱ام» مطرح شود مرکز سواد رسانه ای (۲۰۱۶ این رویکرد نوین آموزشی میتواند به آن توانمندسازی شهروندان و تقویت نگرش انتقادی در برابر پیام ها و محتوای رسانه ای تبدیل رابطه انفعالی شهروندان با رسانه به رابطه فعال، توانایی به چالش کشیدن سنتهای رسانه ای و ساختارهای مالکیتی و تجاری فرهنگ رسانه ای و یافتن شیوههای نوین بیان و گفتمان شهروندی منجر شود (2007 ,Chen) اما یکی از بحث های مهم در حوزه آموزش سواد رسانهای توسعه آن در نظام آموزشی است در ایران از ورود مفهوم سواد رسانه ای به ادبیات علمی و دانشگاهی کمتر از ۲۰ سال میگذرد در یک دهه گذشته ۱۳۸۴ (تاکنون پیرامون ارتباط و رسانه زمستان ١٤٠٠ 1.
لذا مسئله اصلی پژوهش حاضر این است که مهمترین موانع فراروی توسعه آموزش سواد رسانه ای در مدارس ایران چیستند؟ این تحقیق از این رو اهمیت دارد که پاسخگوی نیاز نظام رسانهای نظام آموزش و پرورش کشور و همچنین نظام خانواده در راستای استفاده بهینه از رسانه های جمعی و اجتماعی و فناوریهای نوین ارتباطی و اطلاعاتی است به شناسایی موانع فراروی توسعه و نهادینه سازی آموزش سواد رسانه ای و ارائه راهکارهای مبتنی بر واقعیتها برای برون رفت از وضع موجود و ترسیم چشم اندازی عینی و دردسترس کمک میکند به سیاست گذاران و برنامه ریزان نظام رسانهای و آموزشی کشور برای تصمیم سازی و تدوین و اجرای سیاستها و برنامهها چشماندازی خواهد داد تا توسعه آموزش سواد رسانه ای با سرعت بیشتری صورت گیرد.