خلاصة:
تحقیق حاضر به آسیبشناسی رفاه وضعیت اشتغال زنان بر اساس قوانین حمایتی مندرج در قانون اساسی ایران پرداخته شده است. از روش تحلیل محتوا با تکنیک اسناد و مدارک استفاده شد.برای مطالعه اسناد نوشتاری و تعیین مقولات، تحلیل محتوای مقولهای مورد استفاده قرار گرفته است. اسناد مورد مطالعه همان شکوائیهها و دادخواستهای زنان شاغل است که طی سالهای 1390 تا 1396 به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی تهران ارائه گردیده است. از میان تعداد 63502 پروندهی مربوط به شکایات زنان، 380 دادخواست مورد بررسی قرار گرفته و آمارهای قابل تاملی از مغایرت در قوانین و کیفیت و اجرای آن در خصوص اشتغال زنان دیده میشود.از میان 332 شکایت مطروحه تنها 69/ 49 درصد به سرکار بازگشتهاند و از میان زنان دارای مرخصی زایمان نیز که 106 مورد بودهاند، در نهایت تنها 84/ 35 درصد از این افراد توانستهاند به سر کار خود باز گردند. وجود این موارد مبین ناکافی بودن کیفیت قوانین و ضمانت-های اجرایی در حق زنان شاغل است.یافتهها نشان میدهد که هر چند قوانین حمایتی توانستهاند بخشی از مطالبات زنان از طریق مواد تدوین شده در قوانین کار را برآورده کنند و حقوق زنان را حتی به شکلی جزئی به آنان بازگردانند، اما هنوز آسیبها و موانعی در خصوص کیفیت و اجرای قوانین حمایتی و همچنین نوع احکام و آراء صادره از سوی هیاتهای نظارتی به چشم میخورد.
The present study deals with the pathology of the welfare of women's employment status based on the protection laws contained in the Iranian Constitution. Content analysis method was used with the technique of documents and documents. To study written documents and determine categories, content analysis of categories has been used. The studied documents are the same complaints and petitions of working women that were submitted to the Cooperative, Labor and Social Welfare Departments of Tehran during the years 1390 to 1396. Out of 63,502 cases related to women's complaints, 380 petitions have been reviewed and there are significant statistics of discrepancies in the laws and quality and implementation of women's employment. Out of 332 complaints, only 49.69% have returned to work and Of the 106 women on maternity leave, only 35.84% were able to return to work. The existence of these cases indicates the inadequacy of the quality of laws and executive guarantees for the rights of working women. Some are returned to them, but there are still obstacles and obstacles in terms of the quality and implementation of protectionist laws, as well as the type of rulings and rulings issued by oversight bodies.
ملخص الجهاز:
آسیب شناسی رفاه زنان شاغل با تأکید بر اجرای حقوق حمایتی (موردمطالعه : شکوائیه های ارائه شده به ادارات تعاون، کار و رفاه اجتماعی شهر تهران) زینب قتولی * ، فرح ترکمان ** ، عالیه شکربیگی *** 1 تاریخ دریافت :١٣٩٩/٧/١٣ تاریخ پذیرش :١٣٩٩/١٢/٩ چکیده بحث از اشتغال زنان و رفاه آنان رابطه تنگاتنگی با جایگاه قانون و به ویژه کیفیت و ضمانت اجرایی آن در جامعه دارد.
به نظر رابری ١ بسیاری از مطالعات مربوط به اشتغال زنان، تنها با فرض قرائـت آنـان در مواجهه با مفهوم کار بوده و کمتر بـه مـواردی چـون شـکاف هـای جنسـیتی، چگـونگی شـکل گیــری محــیط کــار، اقتصــاد جنسـیت زده، هنجارهــا و فرضــیات جنســیتی و قــوانین بازدارندة زنان توجه شده است (٢٣ :٢٠٠٥ ,Rubery) بر همین اساس برای آنان و کسانی چون لاوتون ٢، فرض رهایی از دام این نوع تبعیضات بدون تغییرات کلان در حـوزة قـوانین کار و عملیـاتی کـردن آن نـاممکن اسـت (٥ :٢٠٠٩ ,Perrons) زیـرا رشـد مشـاغل کـاری ســخت بــرای زنــان بــا حقــوق و مزایــای کــم و درعــین حــال بــدون اعمــال مــواد قــانونی حمایت کننده و توانمند ساز در حال حاضـر روزبـه روز در حـال افـزایش اسـت ( ,Lawton .
بـر اساس مادة قانونی مرخصی استحقاقی مربوط بـه زایمـان نیـز علیـرغم اینکـه ٦٩/٨١ درصـد احکام صادره به نفع شاکیان بوده است و تعداد بیش از سی درصـد از زنـان را در برنگرفتـه است ، اما در نهایت تنها ٣٥/٨٤ درصد از این افراد یعنی ٣٨ مورد توانسته اند بعد از زایمان به سرکار خود بازگردند.