خلاصة:
گلدوزی یکی از دوخت های، زیبا و منحصربفرد سیستان است . گلدوزی در مجموعه ی رودوزیهای سیستان قرار میگیرد؛ که تزیینی برای روکش های منازل مانند روتختی، رورختی i، طاقچه و غیره در نظر گرفته شده است . سیستان دارای مجموعه ی غنی از رودوزیها است ؛ که دارای تنوع بالایی از نظر طرح و کاربرد هستند. این دوخت های تزیینی جزیی از وظائف هر دختر یا مادری بوده تا برای جهاز یا فرزندان خود تهیه کند. نقوش گلدوزی سیستان دارای دسته بندی نقش گل ، پرنده ، حیوان و انسان ، ابنیه و چند نقش فرعی هستند. این دوخت با سوزن و نخ بر روی پارچه های نخی دوخته - میشود. نخ ابریشمی و پشمی مناسب ترین نخ برای دوخت این هنر تزیینی بومی است . نگارنده با دیدن تنوع این نقوش بر آن شد تا با دسته بندی به بررسی، ثبت و نگاشتن درباره ی این هنر سنتی بومی بپردازد تا بتواند ویژگیهای نقش پرنده در گلدوزی سیستان را بیان و ثبت کند و به پرسش نقوش پرنده ی گلدوزی سیستان دارای چه ویژگیهایی هستند؟ پاسخ دهد. این نقوش که در نگاه اول مانند هم به نظر میرسند، دارای تنوع بسیاری هستند. که در ادامه این تنوع و ویژگیهای آن بیان شده است . هدف انجام این پژوهش بررسی تنوع نقوش پرنده ی گلدوزی سیستان است .
با توجه با اینکه این نقوش ناب بوده و مختص منطقه ی سیستان هستند؛ این هنر بومی را در ردیف هنرهای بیمانند ایران قرار میدهد. نقوش در میان اهالی سیستان نسل به نسل از مادر به دختر منتقل شده است . نگارنده بر آن شد تا به ثبت این هنر تزیینی بومی سیستان بپردازد. تصاویر پژوهش پیش رو توسط نگارنده و با رجوع به منازل اهالی یکی از روستا i iهای سیستان صورت گرفته است . این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی صورت گرفته است .
ملخص الجهاز:
گلدوزي در مجموعه ي رودوزيهاي سيستان قرار ميگيرد؛ که تزييني براي روکش هاي منازل مانند روتختي، رورختي i، طاقچه و غيره در نظر گرفته شده است .
نگارنده با ديدن تنوع اين نقوش بر آن شد تا با دسته بندي به بررسي، ثبت و نگاشتن درباره ي اين هنر سنتي بومي بپردازد تا بتواند ويژگيهاي نقش پرنده در گلدوزي سيستان را بيان و ثبت کند و به پرسش نقوش پرنده ي گلدوزي سيستان داراي چه ويژگيهايي هستند؟ پاسخ دهد.
هدف انجام اين پژوهش بررسي تنوع نقوش پرنده ي گلدوزي سيستان است .
خومک - دوزي نمونه ي قابل ذکر قديمي اين هنر تزييني بومي است ؛ خومک دوزي نوعي دوخت از گذشته هاي دور که سيستان بر سر راه ابريشم قرار داشته تا به حال باقيمانده است .
٢- خومک دوزي v سيستان : به نقوش دوخته شده با نخ ابريشم خام بر روي پارچه ي سفيد خومک دوزي گفته ميشود.
با توجه به نمونه هاي درا ختيار نگارنده فراواني نقوش گلدوزي سيستان به اين شرح هستند: - نقش گل ها نقوش شامل گل ها که داراي تنوع بسيار و زيرمجموعه ي گلدان ، شاخه گل ، بوته ي گل و گل گرد است .
نقوش مورد استفاده در گلدوزي سيستان از طبيعا الهام گرفته شده اند؛ نسبت به سوزن دوزي از حالت واقعيتري برخوردارند.
در معماري نيز از نقش : پرنده به وفور استفاده شده در دوره ي صفوي استفاده از اين نقوش به وفور مشاهده ميشود.
پرنده به صورت نيم رخ براي گلدوزي سيستان نقش شده است .
اين پرنده به صورت نيم رخ نقش شده است .