خلاصة:
از آنجایی که در نظام آموزشی عمومی ایران درسی تحت عنوان نجوم وجود ندارد، این سوال مطرح می شود که چه محتوایی از علم نجوم و با چه ساختاری در کتاب های درسی ارائه شده است؟ جهت بررسی این موضوع از روش تحلیل محتوا استفاده شده و کل کتاب های دورهای ابتدایی و اول متوسطه به روش سرشماری مورد بررسی قرار گرفته اند. متن ها با روش مطالعه مریل، تصاویر با روش بررسی میزان تاکید و همچنین، ارتباط بین متن و تصویر با روش ارتباط سنجی توصیف و تحلیل شده اند. نتایج به دست آمده نشان می دهند که محتوای نجوم به صورت چند رشته ای در بین دروس دورهای ابتدایی و اول متوسطه سازماندهی و توزیع شده که سهم دروس علوم تجربی 4/45 درصد و سهم مطالعات اجتماعی 8/26 درصد بوده است. هر چند عمده ی محتوای نجوم در کتاب های درسی به شکل نظری ارائه شده است، اما در این بین، در درس علوم تجربی و در پایه ی نهم بر روش کار تاکید بیشتری شده است. در دوره ابتدایی تقریبا" دو برابر دورهی متوسطه از تصویر استفاده شده و در مورد 2/38 درصد از تصاویر، از فن تاکید استفاده شده است.
ملخص الجهاز:
هر چند عمده ي محتواي نجوم در کتاب هاي درسي به شکل نظري ارائه شده است ، اما در اين بين ، در درس علوم تجربي و در پايه ي نهم بر روش کار تاکيد بيشتري شده است .
جديدي محمدآبادي (١٣٩٤) در تحليل محتواي متن و تصاوير کتاب هاي درسي فارسي و علوم اجتماعي پايه ششم ابتدايي از حيث ميزان توجه به هويت ملي، اين محتوا را در مورد نمادهايي مثل جغرافيا، مشاهير ايراني و فرهنگ در حد نسبتا" مناسب و در برخي از نمادها مثل دين ، ضعيف تشخيص داده اند.
اين پژوهش به دنبال پاسخ به سوالات زير است : ١- مضامين نجوم در بين محتواي دروس مختلف دوره هاي ابتدايي و اول متوسطه به چه صورتي ارائه شده اند؟ ٢-در پايه هاي مختلف تحصيلي، مضامين نجومي چگونه توزيع شده اند؟ ١ Dandis ٢ Spiliotopoulou ٣ Dimopoulos ٤ Souza ٥ Leite ٣-چه مقدار از کل محتواي نجوم به صورت روش فعال بيان شده است ؟ ٤- در دروس و پايه هاي مختلف چه مقدار به استفاده از روش هاي فعال تاکيد شده است ؟ ٥-در مقايسه بين دوره ي ابتدايي با دوره ي اول دبيرستان ، چه تفاوتي در تعداد تصاوير مشاهده ميشود؟ ٦-از نظر ميزان تاکيد، وضعيت تصاوير مورد استفاده در آموزش نجوم چگونه بوده است ؟ ٧-ارتباط بين متون و تصاوير در محتواي نجوم چگونه بوده است ؟ روش اجراي پژوهش روش تحقيق تحليل محتواي بکار گرفته شده در اين پژوهش ، توصيفي و ارتباطي بوده و براي اجراي آن از روش تحليل محتواي متن ، تصوير و همچنين ارتباط بين متن و تصوير استفاده شده است .