خلاصة:
دین اسلام تنها به امور مربوط به مسلمانان اهتمام ننموده است و بلکه در یک نمای کلّی، در خصوص غیر مسلمانان و احترام به حقوق ایشان نیز ضوابطی را مورد ترسیم قرار داده است؛ در رویکرد اسلام، غیر مسلمانان یا در زمره افراد ذمی، معاهد و مستأمن به حساب میآیند که اگرچه به عنوان اقلیّتی در جامعه مسلمین حاضر شوند، مورد حمایت قرار میگیرند و یا اینکه در عداد غیر مسلمانانی قرار میگیرند که در حال ستیز و درگیری با مسلمانان هستند که به عنوان کفار حربی مشهور بوده و بدینجهت، از حرمتی نزد اسلام برخوردار نیستند. نگاهی به منابع فقه امامیه نشان میدهد که عرض، مال و ناموس غیر مسلمانانی که در پناه جامعه اسلامی قرار دارند، مصون از تعرض انگاشته شده است؛ بدینترتیب، مسلمانان حق ندارند تا هجمهای علیه ایشان وارد آورند؛ چرا که در اینصورت مورد مؤاخذه قرار میگیرند. قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران با شناسایی افراد کلیمی، مسیحی و زرتشتی به عنوان اقلیّتهای مذهبی، حقوقی را نیز برای آنها مورد شناسایی قرار داده است. مقنّن در قانون مجازات اسلامی در سال 1392 با تأسی از موازین فقهی در برخی از حدود از جمله زنای با مسلمان، لواط، تفخیذ، حکم اعدام را به عنوان تشدید مجازات مرتکب غیر مسلمان مورد احتساب قرار داد و در شرب خمر، به عنوان یک عامل تخفیفی تنها در صورت تظاهر، حد را متوجّه غیر مسلمان نمود. در خصوص دیات، با التفات به نظر رهبری، تساوی دیه اقلیّت غیر مسلمان و مسلمان ابقاء شد. در خصوص تعزیرات نیز به جز ربا، تفاوتی میان مسلمانان و غیر مسلمانان مدنظر قرار نگرفت. با این وجود، در حوزه قصاص، رویکرد نوینی دائر بر توسعه دامنه شمول مستأمنین مورد پیگیری قرار گرفت که آن نشانگر گامبرداشتن در جهت حمایت بیشتر از کفار غیر حربی ولو آنهایی که در زمره اقلیّتهای شناختهشده در قانون اساسی قرار نمیگیرند، میباشد. لازم به ذکر است روش پژوهش حاضر تفسیری- کیفی می باشد.
The religion of Islam has not only dealt with matters concerning Muslims, but also, in an overview, has drawn up rules for non-Muslims and respect for their rights; In the Islamic approach, non-Muslims are either considered as dhimmis, covenants, and trustees who, although present as a minority in the Muslim community, are supported, or who are among the non-Muslims who are in conflict with Muslims. There are those who are known as military infidels and therefore are not respected by Islam. A look at the sources of Imami jurisprudence shows that the breadth, property and honor of non-Muslims who are under the protection of the Islamic society are considered inviolable; Thus, Muslims have no right to attack them; Because in this case they will be reprimanded. The Constitution of the Islamic Republic of Iran, by recognizing the religious, Christian and Zoroastrian individuals as religious minorities, has also recognized their rights. The legislature in the Islamic Penal Code in 1392, with the establishment of jurisprudential standards in some areas, including adultery with Muslims, sodomy, tafkhiz, the death sentence as an aggravation of punishment for non-Muslims and in drinking alcohol, as a factor A discount was given to non-Muslims only if they pretended to have a limit. Regarding diyat, the equality of diyat of the non-Muslim and Muslim minorities was maintained, taking into account the opinion of the leadership.
ملخص الجهاز:
بررسي و ارزيابي حقوق غير مسلمانان در فقه اماميه و قوانين مربوطه به خصوص قانون مجازات اسلامي ايران تورج همتي فارساني ١ تاريخ دريافت : ١٣٩٩/٧/٢١ عليرضا سليمي ٢ تاريخ پذيرش : ١٣٩٩/١٠/٢٠ 3 سيدعليرضا حسيني 4 محمدحسين ناظمي اشني چکيده دين اسلام تنها به امور مربوط به مسلمانان اهتمام ننموده است و بلکه در يک نمـاي کلّـي ، در خصوص غير مسلمانان و احترام به حقوق ايشان نيـز ضـوابطي را مـورد ترسـيم قـرار داده است ؛ در رويکرد اسلام ، غير مسلمانان يا در زمره افراد ذمـي ، معاهـد و مـستأمن بـه حـساب مي آيند که اگرچه به عنوان اقليّتي در جامعه مسلمين حاضر شوند، مورد حمايت قرار مي گيرند و يا اين که در عداد غير مسلماناني قرار مي گيرند کـه در حـال سـتيز و درگيـري بـا مـسلمانان هستند که به عنوان کفار حربي مشهور بوده و بـدين جهـت ، از حرمتـي نـزد اسـلام برخـوردار نيستند.
از آنجا که در جوامع اسلامي ، غير مسلمان اعم از اهل کتاب و غير ايشان زندگي مـي کننـد و يا کشورهاي مستقلي که مسلمان نيستند و در کنار جوامع انساني هستند؛ ايـن بحـث مطـرح مي شود که آيا حقوقي براي آنان در مکاتب اسلامي و حقوق موضوعه ايران پـيش بينـي شـده است يا خير؟ البته اين مبحث در حوزه هاي مختلفي چون اخلاق ، فقه ، حکومت کاربرد دارد اما آنچـه در اين پژوهش بدان پرداخته شده است بررسي حقـوق غيـر مـسلمان در فقـه و قـانون مجـازات اسلامي مي باشد.