سبک‌شناسی انتقادی نامۀ شاه تهماسب صفوی به سلطان سلیمان عثمانی با رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی مقالة

مطالعات زبانی بلاغی زمستان 1400 - شماره 26 ، ب (Ministry of Science/ISC (‎36 صفحة - من 197 إلی 232 )

الکلمات المفتاحية: تحلیل گفتمان انتقادی Critical Discourse Analysis سلطان سلیم عثمانی زبان و ایدئولوژی شاه تهماسب صفوی جنگ فرامین و منشآت language and ideology Shah Tahmasb Safavid سبک‌شناسی انتقادی Critical stylistics Sultan Suleiman Ottoman collection of commands and letters Collection of Commands Sultan Suleiman Ottoman Critical stylistics Shah Tahmasb Safavid Critical Discourse Analysis Ideology language letters گفتمان صفوی شاه ایدئولوژی رویکرد تحلیل گفتمان انتقادی

fa en

خلاصة:

«زبان» محمل ایدئولوژی است؛ و «قدرت» همواره «زبان» را در راستای سیطرۀ خویش به‌کار گرفته است. مقالۀ حاضر به تحلیل سبک‌شناختی و بررسی بخش‌های نامه‌ای از شاه تهماسب صفوی به سلطان سلیمان عثمانی از دیدگاه تحلیل گفتمان انتقادی اختصاص دارد. این نامه یکی از مهمترین نامه‌هایی است که در جریان پیمان صلح «آماسیه» و در حوالی سال 962 ه.ق از ایران به سوی دربار عثمانی فرستاده شده است. نگارندگان ابتدا متن این نامۀ مطوّل را براساس دست‌نویس موسوم به «جُنگ فرامین و منشآت» محفوظ در کتابخانۀ مجلس به شمارۀ 3349 تصحیح و سپس بخشی از آن را با مبنا قرار‌دادنِ رویکرد اجتماعی-نشانه‌شناختیِ فرکلاف و به‌کمک راهبردهای رویکرد اجتماعی-شناختیِ ون‌دایک و نیز بر اساس یکی از مؤلفه‌های الگوی جامعه‌شناختی- معناییِ ون‌لیوون، همچنین با کمک‌گرفتن از ابزارهای سبک‌شناسی انتقادی تحلیل و تفسیر کرده‌اند. این پژوهش نشان می‌دهد که چگونه «قدرت» زبان را در راستای ترویج و تثبیت ایدئولوژی و اهداف خود به‌کار گرفته است. فراوانیِ بالایِ رمزگانِ نهادِ دین در سطح ساختاری و نیز کمیّت و کیفیّتِ ترکیباتِ رمزگانی در سطح فرایندی نشان‌دهندۀ جهت‌گیریِ ایدئولوژیکیِ دستگاه صفوی و نیز تکیۀ نهاد قدرت بر نهاد دین و گفتمانِ دینی است. در این نامه‌، گفتمان‌هایی نظیر حقانیت و برتری مکتب شیعه را در عنصر زبانیِ «شاخص» نیز می‌توان مشاهده کرد. ویژگی‌های زبانی این متن، همچنین نشانگر «اقتدار» سیاسی- نظامیِ دستگاه صفوی هنگام عقد پیمان آماسیه است.

ملخص الجهاز:

مقالۀ حاضر به تحليل سبک شناختي و بررسي بخش هاي نامه اي از شاه تهماسب صفوي به سلطان سليمان عثماني از ديدگاه تحليل گفتمان انتقادي اختصاص دارد. نگارندگان ابتدا متن اين نامۀ مطول را براساس دست نويس موسوم به «جنگ فرامين و منشآت » محفوظ در کتابخانۀ مجلس به شمارة ٣٣٤٩ تصحيح و سپس بخشي از آن را با مبنا قراردادن رويکرد اجتماعي-نشانه شناختي فرکلاف و به کمک راهبردهاي رويکرد اجتماعي- شناختي ون دايک و نيز بر اساس يکي از مؤلفه هاي الگوي جامعه شناختي- معنايي ون ليوون ، همچنين با کمک گرفتن از ابزارهاي سبک شناسي انتقادي تحليل و تفسير کرده اند. در پژوهش حاضر بخشي از متن اين نامۀ مطول که توسط نگارندگان برپايۀ دست نويس موسوم به «جنگ فرامين و منشآت » محفوظ در کتابخانۀ مجلس تصحيح شده است ، با مبنا قراردادن رويکرد اجتماعي- نشانه شناختي فرکلاف (زبان شناس انگليسي، زادة ١٩٤١م ) و راهبردهاي رويکرد اجتماعي- شناختي ون دايک (زبان شناس هلندي زادة ١٩٤٣م ) و نيز بر اساس يکي از مؤلفه هاي الگوي جامعه شناختي- معنايي ون ليوون (زبان شناس هلندي، زادة ١٩٤٧م )، همچنين با کمک گرفتن از ابزارهاي سبک شناسي انتقادي تحليل و تفسير شده است . ناصري و همکاران (١٣٩٤) در «تحليل گفتمان انتقادي داستان مرگ بونصر مشکان بر اساس رويکرد نورمن فرکلاف » رويکرد فرکلاف را در بررسي يک متن منثور به کار بسته اند؛ در اين پژوهش با بررسي لايه هاي پنهان متن (وضعيت رابطۀ قدرت و ايدئولوژي عصر غزنوي) به نوعي آشناييزدايي انتقادي در خوانش بخش مذکور از تاريخ بيهقي دست يافته اند.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول