زن در فلسفه سیاسی فارابی مقالة

حکمت اسلامی زمستان 1401، سال نهم - شماره 4 التصنيف ب (حوزه علمیه/ISC (‎22 صفحة - من 55 إلی 76 )

الکلمات المفتاحية: فلسفه سیاسی نقش فارابی زن عمومی مدنی women Farabi political philosophy Civic the political role of women

fa en

خلاصة:

مسأله [در این گفتار]، نقش فعال مدنی زنان می‌باشد؛ از جمله در مناصب مدیریتی عالی سیاسی تا مرز ریاست جمهوری. پیش‌فرض اینکه: نقش فاعل اجتماعی و سیاسی زن، هم‌چنان پرسش‌خیز و چالش‌انگیز است. پرسش اصلی: شخصیت مدنی زن چیست؟ به تعبیری، خاستگاه، جایگاه و نقش اجتماعی و سیاسی زنان در جامعه سیاسی و در نظام سیاسی و دولت چیست؟ فرضیه: «در فلسفه سیاسی فارابی، زن انسان اجتماعی و سیاسی و دارای قابلیت نقش فعال سیاسی تا مدیریتی بالای سیاسی است». توضیح فرضیه اینکه: چه‌بسا لطافت طبع زنان سبب بسیاری سوء فهم‌ها و بدتر از آن، سوء استفاده‌های تاریخی از زنان باشد. نتیجه: زن ظرفیت ایفای نقش فعال سیاسی نرم (نه قهرآمیز) را به‌تناسب لطافت طبع خود داشته است. اما این ضرورت نیازمند زمینه‌سازی متناسب می‌باشد. روش: تحلیل متن و محتوایی آثار و آراء فلسفی سیاسی، به‌خصوص دیدگاه فارابی در زمینه زن و در مورد او می‌باشد. بر این اساس، در این مقاله «زن در فلسفه سیاسی فارابی» را بررسی می‌نماییم. [ناگفته نماند که] فارابی (قرن4ه.ق/11م) برترین مفسر و مؤسس حکمت مدنی و فلسفه سیاسی اسلامی است.

ملخص الجهاز:

در فلسفه سیاسی و حکمت مدنی فاضلی فارابی ـ چنان‌که در گفتمان کتاب سیاست مدنی ایشان در مورد انسان، اعم از زن و مرد آمده است ـ گفته شده: «انسان از جمله انواع جاندارانی است که به‌طور مطلق نه به حوائج اولیه و ضروری زندگی خود می‌رسد و نه به حالات برتر و افضل؛ مگر از راه زیست گروهی و اجتماعی گروه‌های بسیار در جایگاه و مکان واحد و پیوستگی به یکدیگر» (فارابی، 1371، ص179). به‌عبارتی، مدینه یا کشور دارای نظام مدنی متشکل از دولت و ملت یا جامعه مدنی، جامع و فراهم آمده جماعات سه‌گانه اقتصادی، سیاسی و فرهنگی مدنی بوده و فراگیر خانواده‌های مدنی متشکل از افراد مدنی زن و مرد اجتماعی و سیاسی است. یعنی تنها از حیث جسمی و بدنی در دستگاه زادآوری دو پایه‌ای مکمل زن و مرد و تا حدودی غرایز میل و خشم، به تناسب همان رسالت مادینگی و نرینگی، دختری و پسری و زنی و مردی فرق دارند و در هوش ابزاری، فطرت عقلی راهنما و قلبی راهبر هیچ تمایزی نیست. ظرفیت نقش‌آفرینی و حقوق زن و مرد نیز به تناسب دو ویژگی مکمل، لطافت و شدت و جاذبه و دافعه زنان و مردان در زندگی شخصی و فردی، خانوادگی و اجتماعی و حتی سیاسی باشد. اگر تفاوتی، به‌ویژه در عرصه مدنی (یعنی اجتماعی و سیاسی) میان زنان در جوامع مختلف و در جهان جریان داشته باشد که دارد، چه‌بسا مربوط به این موضوع است. این در مورد نقش سیاسی فعال زنان عارض و عادت و طبیعت ثانوی شده است و چه‌بسا «در بسیاری از آنان محال خواهد بود» (همان). این همان سبب اسباب نقش سیاسی نامتناسب زنان در زندگانی عمومی خود، خانواده و به‌ویژه جامعه خویش است.

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول