ملخص الجهاز:
"یادمان حسن مقدم نیز-گرچه او نخستین نمایشنامهنویس ایرانی نیست-به دلیل اهمیت و آوازهی او بهعنوان یک نمایشنامهنویس مهم و تاثیرگذار ایرانی(که شاید برای اولینبار در ایران،تئاتر نخبگان را با انبوه تماشاگران در تمامی سطوح جامعه پیوند زد)رنگی از تاکید بر نقش و اهمیت تاریخی «نمایشنامهنویس»در تاریخ تئاتر ایران دارد؛و نیز پافشاری بر هویت و احترام و اعتبار این حرفه است که اکنون پیشکسوتانی صدساله دارد؛پیشکسوتانی که-از جفای روزگار-هرگز در زمانهی خود به قدر شایستگی خویش قدر ندیدهاند.
هدیهی ویژهی«صحنه»در این بزرگداشت برای خوانندگان،دو اثریکه از مقدم است که تاکنون عرضه نشده بود؛یکی ترجمهی یک پژوهش از حسن مقدم که نمونهای درجه اول از کار پژوهشی او در آغاز قرن است،و همان زمان در فرانسه-و به زبان فرانسوی-چاپ شده بود؛و انتشار آن به فارسی ما را،هم با موضوع این پژوهش تاریخی آشنا میکند،و هم با روش کار و دقت مقدم،که نتیجهاش بهتر و دقیقتر از نمونههای پژوهشی مشابه-حتی در همین امروز-است؛و دیگری،نماشنامهی مهم و مشهور-اما نادیده-اش«ایرانی بازی»ست که پیش از این تنها در سال 1303 خورشیدی در آلمان منتشر شده،و بسیاری از پژوهشگران و مورخان تئاتر نیز تاکنون آن را ندیدهاند.
خانواده و فرهنگ در کار حسن مقدم اسد الله زارعی از زاویهی«جعفر خان از فرهنگ آمده»مسایل و موضوعات متعددی قابل طرح است؛چه به لحاظ ساخت دراماتیک،چه به دلیل نقطهی عطفی که در تاریخ نمایشنامهنویسی این دیار ایجاد کرده و چه از نظر طرح مسایل و معضلات اجتماعی در دورهی خود و بعد از خود؛و شاید از همه مهمتر به دلیل طرح هوشمندانه و جذاب موضوع خانواده در نمایشنامهی ایرانی در نخستین گامهای بلند نمایشنامهنویسی در ایران."