عطر رازیانه های سرخ: رهبران اسماعیلی در قرن 11 ق / 17 م مقالة

منابع اسماعیلی و ضد اسماعیلی در نحوه‌ی ترسیم «داعیان» اسماعیلی، سخت متفاوت هستند. از نظر نویسندگان اسماعیلی، داعیان مؤمنانی نجیب، مهربان و متدین بودند که پیام واقعی اسلام را تبلیغ می‌کردند، در حالی که از نگاه بدخواهان، شرورانی شوم و بی‌وجدان بودند. بااین‌حال، همه در یک ویژگی اتفاق نظر داشتند: داعیان عموماً با احتیاط و ناشناس و به دور از چشم کنجکاو مقامات متخاصم فعالیت می‌کردند. بنابراین، شعر قرن یازدهم / هفدهم خالو محمود علی اسماعیلی که در این مقاله ویرایش و تحلیل شده است، موردی نادر است. شاعر در دوره‌ای که تقریباً چیزی از اسماعیلیان نمی‌دانیم، اشخاص برجسته‌ی جماعت اسماعیلی را در مکان‌هایی پراکنده در سراسر خراسان، قهستان، بدخشان، عراق، ترکستان و هندوستان برمی‌شمارد. در این مقاله به نسخ خطی موجود شعر و عروض آن پرداخته شده است. در ادامه با ارائه‌ی تصحیح انتقادی اثر، عناصری در شعر که انعکاس گونه‌ی ادبی «دعای تقرب» است، مورد بحث قرار می‌گیرند و نیز آنچه را که می‌توانیم درباب خود شاعر استنباط کنیم، تحلیل می‌کنند.

Ismaili and anti-Ismaili sources differ dramatically in how they depict the Ismaili “inviters” (daʿis). To Ismaili authors, the inviters were noble, kind, and pious believers who propagated the true message of Islam, while to their detractors the inviters were sinister, unscrupulous villains. However, all agreed on one feature: the inviters generally worked discreetly and anonymously, far from the prying eyes of hostile authorities. Thus, the 11th/17th-century poem of the Ismaili Khalu Mahmud ʿAli, edited and analyzed in this article, is a rarity. The poet enumerates Ismaili notables in locations scattered throughout Khurasan, Quhistan, Badakhshan, ʿIraq, Turkistan, and Hindustan in a period in which we know almost nothing about the Ismailis. The article discusses the existing manuscripts of the poem and its prosody. It continues by providing a critical edition, discusses elements in the poem that reflect the literary genre of “prayers of proximity” (duʿa-yi taqarrub), and analyzes what we can deduce about the poet himself.