بررسی برخورداری از مهارت های مدیریتی در مدیران سازمان های آموزش و پرورش مقالة

عملکرد مدیران در سازمان‌ها برای انجام رسالت و مسئولیت‌ها و تحقق اهداف سازمان بالاخص در نظام آموزش و پرورش به عنوان مهم‌‌ترین سازمان در هر جامعه به لحاظ تاثیری که بر عملکرد سایر عوامل سازمانی دارد، مورد توجه صاحب‌نظران بوده است. یکی از راه‌هایی که توسط آن عملکرد مدیران مورد توجه قرار‌ می‌گیرد، مشاهده‌ آن‌ها از زاویه‌ی مهارت‌هایی است که برای تامین موفقیت‌آمیز اثربخشی و کارایی لازم است. " کاتز" مهارت‌های مورد نیاز مدیران آموزشی را با ‌‌دسته‌بندی در سه طیف فنی، انسانی و ادراکی مورد مطالعه قرار داده است. مهارت فنی یعنی دانایی و توانایی در انجام دادن وظایف خاص که لازمه آن ورزیدگی در به کار بردن ابزار و فنون ویژه و شایستگی عملی در رفتار و فعالیت است. مهارت‌های فنی مورد نیاز مدیران آموزشی، علاوه بر موارد فوق، شامل مهارت و تبحر در برنامه‌ریزی آموزشی، راهنمایی آموزشی، فنون و روش‌های تدریس و فنون اداری و مالی آموزش و پرورش است. مهارت انسانی وجه مشترک سطوح مختلف مدیریت است؛ مدیر آموزشی باید دارای مجموعه قابل توجهی از مهارت‌های انسانی باشد؛ از طرفی کنش و واکنش متقابل با مردم و حساسیت نسبت به انگیزه‌ها، انتظارات و رفتارهای آنان کمک‌ می‌کنند تا شخص به مرور بتواند علل و عوامل شکل‌دهنده رفتار افراد انسان را درک کرده، راه و رسم کار کردن با مردم و اثرگذاری بر رفتار‌ آن‌ها را بیاموزد. همه این موارد به مهارت ادراکی مربوط‌ می‌شود. مدیر آموزشی برای اینکه بتواند محیط آموزشی را بشناسد، روابط متقابل میان عوامل مختلف را درک کند، اولویتهای آموزشی را تشخیص دهد، تصمیمات موثر اتخاذ کند و با اقدامات خود بهترین نتیجه را عاید نظام آموزشی سازد، باید از مهارت ادراکی قابل ملاحظه‌‌‌ای برخوردار باشد. از آنجایی که آموزش و پروش از مهم‌‌ترین نهادهای اجتماعی به حساب‌ می‌آید، بنابراین، کیفیت فعالیت‌های سایر نهادها به میزان زیادی به چگونگی عملکرد آن بستگی دارد. مفهوم عملکرد، با کارایی و اثربخشی تعریف شده است؛ چون اثربخشی بیانگر میزان دستیابی به اهداف است و کارایی به این موضوع اشاره دارد که منابع از نظر اقتصادی، چگونه برای کسب هدف به کار رفته‌اند، می‌توان‌ آن‌ها را دو بّعد مهم عملکرد دانست؛ از این رو، عملکرد تابعی از کارایی و اثربخشی فعالیت‌های صورت گرفته است. برای اینکه مدیریت آموزشی به کارایی و اثربخشی نظام آموزشی منجر شود، توجه به مهارت‌های سه گانه‌ی مدیران امری اجتناب ناپذیر است؛ لیکن نتایج برخی پژوهش‌های صورت گرفته در این زمینه حکایت از وجود کمبودها و مشکلات گوناگون دارد.