خلاصة:
امیر ارسلان نامدار ، یکی از محبوب ترین قصه های فولکلور ایرانی است که جایگاه ویژه ای در بین ادب دوستان در ایران و در بین فارسی زبانان سراسر دنیا دارد. این قصة برساختة ذهن خلاق نقیب الممالک ، نقال ناصرالدین شاه ،نه تنها مقبول پسند شاه واقع شد بلکه با عناصر روایی خود مقبول پسند محققان و ادب دوستان نیز واقع شد. هدف اصلی در این مجموعه ، بررسی ساختاری و ریخت شناسی اثرگذارترین شخصیت های این قصه ، بر مبنای نظریه پراپ است.در این جستار کوتاه ، با نگاهی گذرا بر رفتار شخصیت های اثر گذار این داستان به وجوه مشترکی برخوردیم که می توان به سهولت این ویژگی ها را در بیشتر افسانه های ایرانی یافت.در این مجموعه به بررسی شخصیتهای اثرگذار ، پرداخته شد و بر طبق نظریه پراپ ، این شخصیت ها در سه گروه دسته بندی شدند که شامل : اشخاص یاریگر ، اشخاصی که در داستان دو نقش یاریگر و شرور دارند و دسته آخر هم اشخاصی که فقط در نقش شرور ، ظاهر شدند.
Amir Arslan Namdar is one of the most popular Iranian folk tales, which has a special place among literary friends in Iran and among Persian speakers around the world. This story created by the creative mind of Naqib al-Mamalek, Naqal Naseruddin Shah, was not only liked by the Shah, but also liked by scholars and polite friends with its narrative elements. The main goal in this collection is to examine the structure and morphology of the most influential characters of this story, based on Propp's theory. found in most Iranian legends. In this collection, influential characters were investigated and according to Propp's theory, these characters were classified into three groups, which include: helpful people, people who have two roles of helping and villain in the story. And the last category are people who only appeared in the role of villains.
ملخص الجهاز:
ريخت شناسي اثرگذارترين شخصيت هاي امير ارسلان « بر مبناي نظريه ولادمير پراپ » افسانه افروغي نيا ١، * محمد شاه بديع زاده ٢، جواد مهربان 3 ١ دانشجوي دکتري ادبيات فارسي گرايش ادبيات غنايي ،واحدمشهد،دانشگاه آزاد اسلامي ،مشهد،ايران .
ابتدا توضيح مختصري از ساختار گرايي و ريخت شناسي داده شد و سپس سه حالت براي حوزة اعمال اشخاص قصه اميرارسلان ذکر شده و در ادامه ، شخصيت ها بر مبناي نظريه پراپ ، معرفي شدند.
شخصيت هاي اثرگذار داستان امير ارسلان در اين مجموعه بر اساس نظريه پراپ ريخت شناسي شد .
يعني داستان با معرفي شخصيت هايي مثل خواجه نعمان که در خلال ماجرا نقششان کم رنگ و کم رنگ تر مي شود ؛ آغاز شده و با يک حرکت اصلي و بنيادين که همان عاشق شدن امير ارسلان بر تصوير فرخ لقاست ؛ ادامه مي يابد.
٢) در حالت دوم که يک شخص در چندين حوزه عمل مي کند ؛ مي توان شخصيت قمر وزير را نام برد که در يک جا ياريگر و در جاي ديگر شرير است .
پـــس از کشـــته شدن فولاد زره و قمر وزير و گشوده شدن طلسم باغ فازهر به دست اميرارسلان ، ملکه فـرخ لقـا از اسارت آزاد مي شود و در بازگشت به مملکت بنيآدم به همراه اميرارسلان و شمس وزير در نامـه اي سلامتي و زنده بودن خود و دلباختگي اش به اميرارسلان را عرض مي کند و به دست شـمس وزيـر مي دهد تا به جانب پطرس شاه فرنگي ببرد و اجازه ازدواج با اميرارسلان را از پطـرس شـاه فرنگـي ميگيرد و با اميرارسلان به سمت سلطنت روم رهسپار ميشود.