سبک‌‌شناسی منظومه «حُسن و دل» و رساله «مونس‌‌العشاق» از منظر بینامتنیت ژنت مقالة

وجود عناصر و مفاهیم عرفانی – تمثیلی در آثار نظم و نثر قرن پنجم تا نهم به وضوح خود را نشان می‌‌دهد. خردگرایی عنصر اصلی این تألیفات است که مؤلف پیوسته عقل و عشق را در مقابل هم قرار می‌‌دهد. در رساله‌‌ی «مونس‌‌العشاق» سهروردی، عشق فرزند عقل است و عقل اولین آفریده خداوند است؛ و عقل با عشق است که معنا می‌‌یابد. مضمون و سبک شبیه به این داستان تمثیلی در منظومه‌‌ی غنایی «حُسن و دل» فتاحی نیشابوری نیز مشهود است. علاوه بر آن، ترکیبات و واژگان رساله سهروردی نیز بر آن راه یافته است. هدف ما در این جستار بررسی سبکی رساله‌‌ی مونس‌‌العشاق سهروردی و منظومه حسن و دل فتاحی نیشابوری از رهگذر بینامتنیت با نظریه‌‌ی ژرار ژنت است تا میزان تأثیر‌‌پذیری سبکی فتاحی نیشابوری را از سهروردی و به کارگیری واژگان ابداعی و سبک بلاغی سهروردی در منظومه‌‌ی خود را به دست آوریم. پژوهش حاضر به صورت تحلیلی- توصیفی با روش کتابخانه‌‌ای انجام گرفته است. در نتیجه به این امر اشاره شده است که فتاحی به لحاظ اندیشه‌و سبک عارفانه‌‌ی قرن نهم کوشیده است از واژگانی که بار معنایی عرفانی را القا می‌‌کند به کار ببندد. با توجه به بررسی واژگانی و ترکیبات منظومه‌‌ی «حسن و دل» تأثیر ژرف سبک بلاغی مونس‌‌العشاق سهروردی را در آن مشاهده می-کنیم. از منظر بینامتنیت نیز فتاحی در گونه‌‌های صریح، غیر صریح و ضمنی از سهروردی پیروی کرده است.

The existence of mystical-allegorical elements and concepts in the works of poetry and prose of the fifth to ninth centuries clearly shows itself. Rationalism is the main element of these writings that the author constantly confronts reason and love. In Suhrawardi's "Mones –Al- Oshshagh" treatise, love is the child of reason and reason is the first creation of God; And the intellect finds meaning through love. The theme and style similar to this allegorical story is also evident in the lyrical poem "Hosn -O- Del" by Fattahi Neyshabouri. In addition, the composition and vocabulary of Suhrawardi's treatise have also found their way into it. Our aim in this article is to study the stylistics of Mones –Al- Oshshagh Suhrawardi's treatise and the system of Hosn -O- Del Fattahi Neyshabouri through intertextuality with Gerard Genett's theory to the extent of the influence of Neyshabouri Fattahi's style on Suhrawardi and the use of innovative and rhetorical words. Get Suhrawardi in our system. The present research has been done analytically-descriptively using the library method. As a result, it has been pointed out that Fattahi, in terms of the mystical thought and style of the ninth century, has tried to use words that convey the burden of mystical meaning. Considering the lexical and compositional study of the poem "Hosn -O- Del" we see the profound influence of Suhrawardi's rhetorical style. From the perspective of intertextuality, Fattahi has followed Suhrawardi in explicit, implicit and implicit forms.

هدف ما در اين جستار بررسي سبکي رساله ي مونس العشاق سهروردي و منظومه حسن و دل فتاحي نيشابوري از رهگذر بينامتنيت با نظريه ي ژرار ژنت است تا ميزان تأثيرپذيري سبکي فتاحي نيشابوري را از سهروردي و به کارگيري واژگان ابداعي و سبک بلاغي سهروردي در منظومه ي خود را به دست آوريم . در مقابل آثار عربي ، رسائل فارسي قرار دارد که سهروردي به مرتبه اي از فلسفه ، عرفان ، حکمت و منطق رسيده است که اغلب آن ها به زبان رمز و تمثيل همراه با پرسش و پاسخ به «لحن عادي و شيوه اي نزديک به لهجه تخاطب نوشته است و از اين روي مي توان آن ها را به مثابه ي نمونه هاي طبيعي از زبان پارسي قرن ششم دانست که در ميان مردم رايج بود» (صفا، ج ١، ١٣٩١: ١٨٨). سبک ادبي و بلاغي اين رساله و ترکيبات و واژگان ابداعي سهروردي در آن ، در عصرهاي بعد تأثير به سزايي در مؤلفان گذاشته است که براي نمونه مي توان به «حسن و دل » فتاحي نيشابوري اشاره کرد. ٢. پرسش هاي پژوهش - فتاحي نيشابوري تا چه اندازه از متن مونس العشاق تأثير پذيرفته است ؟ - ميزان تشابه حسن و دل با مونس العشاق تنها به واژه و ترکيبات محدود مي شود يا در سبک ادبي نيز تشابهي ديده مي شود؟ - آيا فتاحي در منظومه ي خود از واژگان ابداعي سهروردي در مونس العشاق بهره گرفته است يا خود دست به ابتکار واژه زده است ؟ ٣.