خلاصة:
هدف این مقاله بررسی آثار رفاهی وضع مالیات غیرمستقیم بر دهک‌های مختلف درآمدی در ایران است. بدین‌منظور، از الگوی اقتصادسنجی تعادل عمومی قابل محاسبه با روش ماتریس حسابداری اجتماعی در دو سناریو برای دوره زمانی1380 - 1390 استفاده شد. نتایج سناریوی اول نشان داد مالیات غیرمستقیم باعث کاهش رفاه خانوارهای با درآمد پایین می‌شود؛ اما، در سناریوی دوم باعث افزایش رفاه خانوارهای فقیر و کاهش رفاه خانوارهای ثروتمند می‌شود. همچنین، تولید ناخالص داخلی در سناریوی اول نسبت به سناریوی دوم از مقدار بیشتری برخوردار بوده است. براساس نتایج، سیاست‌گذاری مالیاتی با استفاده از یک سیستم مالیاتی یکپارچه که بتواند کارایی و عدالت اقتصادی را تامین نماید، پیشنهاد می‌شود.
After oil revenues, taxes are the second and most important source of government expenditure in Iran's economy. On the other hand, considering the importance of social justice as one of the main goals of the government, the effects of imposing taxes on households are also very important. Therefore, this research, using a calculable general equilibrium model, seeks to investigate the welfare effects of imposing indirect taxes on different income deciles in Iran. For this purpose, two scenarios have been applied and the reactions of households with different income deciles to these scenarios have been investigated. In the first scenario, a uniform tax was imposed on all goods and services at a rate of five percent and in the second scenario, a tax on food at a zero rate, a tax on some luxury goods at a rate of 14 pecent and a tax on other goods at the same rate of 5 percent. EV index was also used to measure welfare. The results of the model show that the imposition of indirect taxes in the first scenario worsens the welfare of low-income households, while the second scenario improves the welfare of poor households and worsens the welfare of rich households. However, in the first scenario, the GDP was higher than in the second scenario. Therefore, it is recommended to choose a tax policy using an integrated tax system, we will see efficiency and economic justice.
ملخص الجهاز:
فرحناک، مداح و شاکري (١٣٩٧) با به کارگيري مدل تعادل عمومي قابل محاسبه (CGE)٤ براي تحليل سياست هاي مالي ايران ، آثار افزايش سه گروه اصلي مالياتي شامل ماليات بر محصول ، ماليات بر واردات و ماليات بر درآمد خانوارها و نيز افزايش هم زمان هرسه نوع ماليات را بررسي کرده اند.
قيائي، آکلر و فرديک نوح ٣ (٢٠١٩) در پژوهش خود با استفاده از مدل تعادل عمومي پويا به بررسي سياست برنامه ريزي اجتماعي وسيع با استفاده از گسترش پايه هاي مالياتي پرداخته و به اين نتيجه رسيده اند که با اجراي سياست مالياتي بهينه با مشخصات کاهش معافيت ها و تکيه بر ماليات بر دارايي و کاهش نرخ ماليات شرکت ها، بار مالياتي بهينه توزيع شده و سبب کاهش نابرابري و افزايش رفاه ميشود.
مارتورانو٥ (٢٠١٨) در پژوهش خود نرخ هاي بهينه ماليات را براي کشور برزيل محاسبه کرده و به اين منظور با استفاده از تابع رفاه اجتماعي برگسون – ساموئلسون و قاعده رمزي ٦ و داده هاي مربوط به بودجه خانوار از طريق روش حداکثر درست نمايي با اطلاعات کامل (FIML)٧ براي هفت گروه کالايي، سيستم تقاضاي تقريبا ايده آل 1 Economides, Park, Philippopoulos & Sakkas 2 Vatavu, Lobont, Oana-Ramona, Stefea & Brindescue-Olaru 3 Ghiaei, Auclair & Fredric Noah 4 Alves & Alfonso 5 Martorano 6 Ramsey’s Rules 7 Full Information Maximum Likelihood (FIML) (AIDS)١ را برآورد کرده است .
(
, 
, 
)
