خلاصة:
لزوم دستیابی و توافق بر قواعد عام در عدالتپژوهی که به مثابه قوانین اساسی در رفتارهای فردی و اجتماعی سامانبخش تدوین دیگر قوانین و ارزیابی وضع موجود باشد، همواره در کانون توجه اندیشمندان عدالتپژوه و فیلسوفان سیاسی بوده است. این پژوهش که با هدف کشف نظر قرآن کریم دربارۀ این اصول و به روش توصیفی ۔ تحلیلی و با تکیه بر گزارههای مرتبط در قرآن کریم انجام شده است، استخراج یازده اصل است که اصل برابری اوّلیه، اصل محاسبه پیامدهای عمل و اصل شفافیّت وتوجه به میزان آگاهی به عنوان اصول مبنایی؛ اصل خودمسئولیتی، اصل تناسب وسع و تکلیف، اصل تناسب تلاش و پاداش، اصل توجه به نقش و تأثیر، اصل تناسب جُرم و جزا و اصل تعلیق احساسات به عنوان اصول اجرا و اصل جبران به عنوان اصلی ترمیمی و تصحیحی، در تمامی مراحل دستیابی به عدالت اجتماعی عمل خواهند کرد. برخی از این اصول مانند اصل تعلیق احساسات و برابری را، با توجه به همراهی دیگر اصول، در تمامی مراحل، «اصول زمینهای» نام دادهایم و در پایان الگویی با پوشش مطلوب موضوعات مختلف جهت محاسبه و اقدام عادلانه، طراحی و عرضه شده است.
The possibility of achieving comprehensive criteria and their effect in achieving social justice, especially in the contemporary era, has been in the focus of the attention of justice scholars and political philosophers, which, in addition to sectoral discipline in the form of compilation, implementation, evaluation and correction, is a tool for designing a suitable model for the distribution of material facilities. and provide spiritual and correct judgment of the existing situation. The result of this research, which was carried out with the aim of discovering the Qur'an's opinion about these principles and by a descriptive and analytical method and relying on authentic interpretations, is the extraction of eleven principles. The principles of primary equality, calculation of the consequences of action, transparency and attention to the level of awareness are the basis.The principles of individual responsibility, proportionality of scope and task, proportionality of effort and reward, attention to role and effect, proportionality of crime and punishment, and putting aside emotions will be practical principles. And at the end, a model for calculation and fair action has been designed and presented.
ملخص الجهاز:
اين پژوهش که بـا هـدف کشـف نظـر قـرآن کـريم دربـارٔە ايـن اصـول و بـه روش توصيفي ۔ تحليلي و با تکيه بر گزاره هاي مرتبط در قرآن کريم انجام شده اسـت ، اسـتخراج يـازده اصـل اسـت کـه اصل برابري اوليه ، اصل محاسبه پيامدهاي عمل و اصل شفافيت وتوجه به ميزان آگاهي بـه عنـوان اصـول مبنـايي؛ اصل خودمسئوليتي ، اصل تناسب وسع و تکليف ، اصل تناسب تلاش و پاداش ، اصل توجه به نقش و تأثير، اصـل تناسب جرم و جزا و اصل تعليق احساسات به عنوان اصول اجرا و اصل جبران به عنوان اصلي ترميمي و تصحيحي ، در تمامي مراحل دست يابي به عدالت اجتماعي عمـل خواهنـد کـرد.
ethics/١٠٢٢٠٣٤ :doi درآمد اگر از اندک نظريه هايي که اساسا براي عدالت ارزش مستقلي قائل نيستند (هيـوم ، ۱۳۹۲، ص ۲۷۔۳۰) و يا مباحثات در باب عدالت اجتماعي را بر نتابيده و آن را منافي ارزش هاي اساسـي ماننـد ازادي دانسته اند بگذريم (ميلر، ۱۳۸۶، ص ۱۵۔۹)، بايد گفت عدالت ، در تفکر سياسـي معاصـر، بـه عنـوان جزء لاينفک اخلاق و رفاه دانسته شده اسـت و بعضـا اصـولي ، بـا هـدف دسـت يابي بـه آرمـان زيست جمعي اخلاقي پيشنهاد شـده و بـراي اثبـات حجيـت آنهـا مبـاحثي از جـنس مباحثـات فلسفۀ اخلاق سامان يافته است .
جمع بندي بر اساس آيات قرآن کريم ، ده اصل به عنوان اصول عدالت معرفي ميشود که تأثيرگذاري آنها بـر ساز وکار دست يابي به عدالت از مرحله احساس نياز بـه عـدالت تـا احسـاس رضـايت از آنچـه انجام شده است .