اثربخشی آموزش مهارت عاطفی اجتماعی بر نظریه ذهن در کودکان مبتلا به اوتیسم مقالة

زمینه: اوتیسم اختلالی تحولی عصبی است که با نقص مداوم در مهارت ‌های ارتباطی - اجتماعی شناخته می‌شود و ضعف در مهارت اجتماعی در این کودکان دارای پیامدهای منفی است. فرضیه‌های جدید، اختلال طیف اوتیسم را به نارسایی در نظریۀ ذهن مرتبط می‌کنند. آموزش مهارت‌های عاطفی اجتماعی با در برداشتن آموزش خودآگاهی، خودمدیریتی، آگاهی اجتماعی و آگاهی هیجانی می‌‌تواند مداخله موثری برای بهبود نظریۀ ذهن در این کودکان باشد. این در حالی است که در این مورد شکاف پژوهشی وجود دارد و تاکنون مطالعه ‌ای به بررسی این موضوع مهم نپرداخته است. هدف: پژوهش حاضر با هدف تعیین اثربخشی آموزش مهارت عاطفی اجتماعی بر بهبود نظریۀ ذهن در کودکان مبتلا به اوتیسم انجام شد. روش: طرح پژوهش حاضر، شبه ‌آزمایشی از نوع پیش ‌آزمون – پس ‌آزمون و گروه گواه بود. جامعه آماری پژوهش شامل تمامی دانش‌آموزان پسر طیف اتیسم در رده سنی 7 تا 15 سال شهر تهران در سال تحصیلی 99-1398 بود که از بین آن‌ها، ۲۰ نفر به طور تصادفی انتخاب شده و در گروه‌های آزمایش (1۰ نفر) و گواه (۱۰ نفر) جایگزین شدند. برای گروه آزمایش ده جلسه مداخله آموزش مهارت عاطفی اجتماعی برگرفته از بستۀ آموزشی خسروتاش و همکاران (2019) اجرا شد، ولی گروه گواه هیچ گونه مداخله‌ای دریافت نکرد. ابزارهای جمع ‌آوری اطلاعات در این پژوهش شامل پرسشنامه سنجش طیف اتیسم (اهلر و همکاران، 1999) و آزمون نظریه ذهن (موریس و همکاران، 1999) بود که توسط والدین تکمیل شد. همچنین داده‌‌های به دست آمده با استفاده از روش تحلیل کواریانس و با بهره‌گیری از نرم‌افزار SPSS نسخه ۲۲ تحلیل شدند. یافته ‌ها: نتایج نشان ‌دهندۀ این است که آموزش مهارت عاطفی اجتماعی باعث افزایش نمرات نظریۀ ذهن در گروه آزمایش شده است (0/05 P). اندازۀ اثر نمرۀ نظریه ذهن 36% بود، بنابراین آموزش مهارت عاطفی اجتماعی توانسته است 36 درصد از تغییرات نمرات نظریه ذهن را تبیین کند. نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج به دست آمده در پژوهش حاضر به نظر می‌رسد آموزش مهارت عاطفی اجتماعی می‌‌تواند نظریه ذهن را در کودکان مبتلا به اوتیسم تحت تاثیر قرار دهد. بنابراین استفاده از آن در کنار سایر روش‌های درمانی به منظور بهبود مهارت‌های عاطفی، اجتماعی و ارتباطی در این کودکان توصیه می‌شود.

Background: Autism is a neurodevelopmental disorder characterized by persistent deficits in communication-social skills, and weakness in social skills in these children has negative consequences. New hypotheses relate autism spectrum disorder to a deficiency in the theory of mind. Teaching social-emotional skills by including self-awareness, self-management, social awareness, and emotional awareness can be an effective intervention to improve the theory of mind in these children. This is despite the fact that there is a research gap in this field and no study has been conducted to investigate this important issue. Aims: The present study was conducted with the aim of determining the effectiveness of social-emotional skill training in improving the theory of mind in children with autism. Methods: The design of the current research was a quasi-experimental type of pre-test-post-test and control group. The statistical population of the research included all male students with autism spectrum in the age group of 7 to 15 years in the city of Tehran in the academic year of 2019-2020, from which 20 people were randomly selected and divided into two experimental groups (10 people) and control (10 people) were replaced. For the experimental group, ten sessions of social-emotional skill training intervention taken from the educational package of Khosrotash et al. (2019) were implemented, but the control group did not receive any intervention. The data collection tools in this research included the autism spectrum assessment questionnaire (Ehlers et al., 1999) and theory of mind test (Muris et al., 1999), which were completed by parents. Also, the obtained data were analyzed using the covariance analysis method and the SPSS version 22 software. Results: The results show that social-emotional learning training has increased theory of mind scores in the experimental group (P Conclusion: According to the results obtained in the present study, it seems that social emotional skill training can affect the theory of mind in children with autism. Therefore, it is recommended to use it along with other treatment methods in order to improve emotional, social and communication skills in these children.