پژوهشی در باب زیبایی معماری عصر صفوی از نگاه جهانگردان نمونه پژوهی: پنج بنای شاخص اصفهان عصر صفوی مقالة

تاریخ (دانشگاه آزاد اسلامی واحد محلات) بهار 1402 - شماره 68 التصنيف B (Azad University/ISC (‎27 صفحة - من 130 إلی 156 )

الکلمات المفتاحية: زیبایی معماری صفوی جهانگردان آثار هنری اصفهان art works of Isfahan Safavid architecture Tourists beauty

fa en

خلاصة:

اصفهان در دوران پایتختی سلسله‌ی صفوی، عرصه‌ی ظهور تلاش هنرمندانه‌ی معمارانی بوده که به زعم بسیاری از صاحب‌نظران توانسته‌اند آثاری چنان زیبا و با معنا را بیافرینند که در دوران‌های مختلف، تحسین مخاطبان ایرانی و غیرایرانی را برانگیخته است. از جمله افرادی که به توصیف زیبایی این آثار پرداخته‌اند، جهانگردانی بودند که از سده‌ی دهم هجری تا عصر پهلوی از این بناها بازدید کردند و تجربیات زیبایی‌ شناسانه‌ی خود را در سفرنامه‌هایشان به نگارش درآورده‌اند. لذا یکی از منابع مهم برای رسیدن به مؤلفه‌های زیبایی در این آثار هنری، گزارشات توصیفی این جهانگردان است که می‌تواند به ما در فهم اصیل‌تری از زیبایی معماری آن دوران یاری رساند. لذا هدف این پژوهش شناسایی مؤلفه‌های زیبایی معماری عصر صفوی از نگاه جهانگردان خارجی است. در این راستا، پنج بنای شاخص اصفهان عصر صفوی را به عنوان نمونه پژوهش انتخاب کردیم، و با تحلیل محتوای متون سفرنامه‌ها، تجربه زیبایی‌شناسانه جهانگردان از این بناها را مورد تفسیر قرار دادیم. نتایج پژوهش حاکی از آن است که در تجربه زیبایی‌شناسانه جهانگردان توجه به مؤلفه‌های کالبدی، ادراکی- معنایی و عملکردی به خوبی دیده می‌شود. مواردی همچون حیرت، تحسین- شکوه و عظمت، تفکر و منطق، نظم و هماهنگی، جذابیت و توجه به تزئینات از موارد مشترکی است که جهانگردان در مورد نمونه‌های مورد مطالعه به آن اذعان داشته‌اند.

ملخص الجهاز:

در واقع اين پژوهش پاسخي است به اين پرسش که مؤلفه هاي زيبايي معماري عصر صفوي از نگاه جهانگردان چه بوده است ؟ در اين راستا پنج بناي شاخص اصفهان عصر صفوي (ميدان نقش جهان ، پل خواجو، مسجد شاه (امام )، کاخ هشت بهشت و بازارقيصريه )، که توسط بسياري از جهانگردان در دوران هاي مختلف مورد توجه قرارگرفته و زيبايي آنها مورد تحسين بسياري از آنها بوده ، به عنوان نمونه ي پژوهش برگزيده شده است . مروري بر معماري اصفهان عصر صفوي (بررسي پنج بناي مورد مطالعه ) بعد از انتخاب اصفهان به عنوان سومين پايتخت صفوي، بناهاي بسيار ارزشمندي در اين شهر توسط هنرمندان بيبديل آن زمان ساخته شد؛ که بخش مهمي از اين بناها در زمان حکومت مقتدرانه شاه عباس اول بنا شده اند. يا در جاي ديگر دکتر هنريش بروگشن نق ميکند: «اين بازارها عريض و مستحکم ساخته شده اند و چهارسوق هاي زيبايي با سقف هاي بلند و گنبدي شکل دارند و در فواصل مختلف دروازه هاي بزرگي به طرف بازار باز ميشود که متعلق به کاروانسراهاي متعددي است که در آنجا وجود دارد و مرکز تجارت و معاملات 143 اصفهان به شمار ميروند» (اشراقي، ١٣٧٨: ٣٩٤)؛ همچنين تزئينات به کار رفته در بازار به طور خاص در توصيفات آمده و مورد توجه آنها بوده است . (نمودار ١) 149 (رجوع شود به تصویر صفحه) نمودار ١: مؤلفه هاي زيبايي معماري پنج بناي شاخص عصر صفوي از نگاه گردشگران نکته ي مهم ديگري که از تحليل گزارشات توصيفي جهانگردان ميتوان نتيجه گرفت آن است که تا قبل از دوره ي قاجار توصيفات بيشتر به عناصر کالبدي بنا پرداخته اند، مؤلفه هايي که نشان از اعتقاد به وجود معيارهاي عيني براي نمود زيبايي است .

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول