خلاصة:
تحقیقات اخیر حوزه مدیریت به اهمیت مدلهای کسبوکار برای خلق ارزش و افزایش عملکرد سازمانها اشاره دارد. اهمیت این موضوع برای سازمانهای توسعهدهنده محصولات پیچیده، بیش از پیش، احساس میگردد. مفهوم محصولات و سامانههای پیچیده برای ایجاد تمایز میان کالاهای سرمایهای (دارای فناوری پیشرفته) با کالاهای استاندارد و مصرفی (تولید با سیستم انبوه) استفاده میشود. این پژوهش به شناسایی و تحلیل اهمیت و عملکرد پیشرانهای نوآوری مدل کسبوکار در سازمانهای توسعهدهنده محصولات پیچیده دفاعی پرداخته است. پس از شناسایی پیشرانها (تحلیل مضمون دادههای حاصل از مطالعه پیشینه موضوع، بررسی اسناد راهبردی و تشکیل گروههای کانونی)، از طریق تهیه و توزیع پرسشنامه در میان 260 نفر از مدیران و کارشناسان آگاه به فرصتها و چالشهای توسعه محصولات پیچیده که از طریق نمونهگیری هدفمند انتخاب شدند، وضعیت اهمیت- عملکرد در هریک از پیشرانهای شناساییشده، برای سازمانهای مورد نظر مورد سنجش قرار گرفت. پیشرانها در ماتریس تحلیل اهمیت- عملکرد دستهبندی شدند و اولویت بهبود هر یک از آنها تعیین شد. تعداد 54 پیشران در 8 بعد شناسایی شد. بر اساس ماتریس اهمیت- عملکرد، برای 45 پیشران «استراتژی تمرکز» و برای 9 پیشران «استراتژی تداوم وضعیت موجود» پیشنهاد گردید. هیچیک از پیشرانها در ناحیه اتلاف یا بیتفاوتی قرار نگرفتند.
ملخص الجهاز:
پس از شناسایی پیشرانها (تحلیل مضمون دادههای حاصل از مطالعه پیشینه موضـوع، بررسـی اسـناد راهبردی و تشکیل گروه های کانونی )، از طریق تهیه و توزیع پرسشنامه در میان ٢٦٠ نفر از مدیران و کارشناسان آگاه به فرصت ها و چالش های توسعه محصولات پیچیده که از طریق نمونـه گیـری هدفمنـد انتخـاب شـدند، وضعیت اهمیت - عملکرد در هریک از پیشرانهای شناساییشده، برای سازمانهای مورد نظر مورد سنجش قرار گرفت .
با شناسایی این پیشرانها، این سازمانها می توانند ارزیابی جامعی از وضعیت مدل کسب وکار خود داشته باشند و حسب شرایط ، حوزههای مهم و اولویت دار سازمان خود را شناسایی نموده و برای بازآفرینی آن، سیاست گذاری های مناسب و تصمیمات راهبردی اثربخشی را به صورت جامع در سطوح مختلف سازمانی اتخاذ نمایند؛ بنابراین ، پژوهش حاضر با هدف پاسخ به سؤالهای زیر انجام شده است : ١ـ پیشرانهای درونسازمانی نوآوری مدل کسب وکار سازمانهای توسعه دهنده محصولات پیچیده دفاعی کدامند؟ این پیشرانها را در چه ابعادی میتوان دسته بندی کرد؟ ٢ـ اهمیت هر یک از پیشرانهای درونسازمانی نوآوری مدل کسب وکار در سازمانهای یادشده به چه میزان است ؟ ٣ـ وضعیت عملکردی هر یک از پیشرانهای درونسازمانی نوآوری مدل کسب وکار در سازمانهای یادشده چگونه است ؟ ٤ـ موقعیت پیشرانهای درونسازمانی نوآوری مدل کسب وکار در ماتریس اهمیت ـ عملکرد چگونه است و اولویت بهبود هر یک از آنها به چه ترتیبی است ؟ ٢- ادبیات پژوهش محصولات پیچیده پیدایش مفهوم «محصولات با سیستم های پیچیده» ابتـدا از ادبیـات سامانه های نظـامی، پیچیدگیهای سیسـتم ، مکتب سامانه های فنی بزرگ، مدیریت پروژه و مطالعات سازمان صنعتی آغـاز شـد (١٩٩٨ ,Hobday).