ملخص الجهاز:
"نه عز سلطانه وصلی الله علی رسوله و آله مخفی نماند که این رسالهء نفیسه جزی الله تبارک و تعالی مؤلفه خیرا نوشته شده است در تحریم منفعت قرض به حیل فاسده که شایع شده است ما بین خاص و عام و به این سبب حرام دین مبین حلال شده است و سد باب قرض الحسنه به نحوی شده است که برادر به برادر نمیدهد،بلکه اگر مسلمانی محتاج شود و قدر معتد به از قریبی یا آشنائی قرض بخواهد بدون منفعت طلب آن را سفاهت میخوانند واین فساد ناشی نشده است مگر از فتح باب این حیل فاسده که بعضی به جهت غفلت از حقایق آیات و اخبار صحیحهء ثابته و تعلیلات صریحه و شاهره د رآنها فتوی به جواز و تحلیل ربا به آن حیل دادهاند و در واقع (*)در ذریعه علامه تهرانی در حرف«ح»و«ر»از این رساله یاد نشده است.
مفتوح نموده و سد نمودهاند باب قرض الحسنه را که حرمت باب ربا برای فتح باب آن بوده،چنانکه در اخبار بسیار تصریح به آن نمودهاند(9)و آن حیله مطلقا حیله نیست بلکه عین ربا است،توهم غلطی نمودهاند چه هر نفعی را که شرط نمایند در قرض دادن همان ربای قرضی است به نص اخبار(10)صحاج بسیار،علاوه بر اخبار دیگر و شواهد ظاهره و مؤیدات متکاثره و از آن جمله اتفاق همه فقها است بر آنکه نفع را هر گاه شرط نمودند در قرض دادن حرام مشود و فاسد نیز،و افاده نقل ملک نمیکند،با تصریح به این عبارات نقل اجماع کل مسلمین نمودهاند و مشاهد از حال ایشان در اعصار و امصار همین بوده و بعضی از ایشان تصریح نمودهاند که نفع حرام شامل معامله محاباتی نیز هست و دعوای اجماع بر این معنی نمودهاند و از آن جمله علامه رحمه الله در مختلف(11)و غیر آن."