خلاصة:
گستردگی دامنه کاربرد واژه عدالت و داوری اخلاقی ما درباره عادلانه و ناعادلانه
بودن امور، لزوم طبقه بندی کلان عدالت را آشکار میکند. یکی از این تقسیمات کلان،
تفکیک عدالت صوری از عدالت محتوایی است. مقاله حاضر ضمن روشن کردن مراد از این
تفکیک، به بررسی نحوه و میزان تأثیر شاخصهای صوری و محتوایی عدالت در داورهای
اخلاقی ما در مورد عادلانه یا ناعادلانه شمردن امور و افعال حوزه حضوصی و عمومی
میپردازد.
ملخص الجهاز:
"3. مباحث مربوط به عدالت محتوایی و شاخصها و عناصر شکل دهنده این جنبه از داوری درباره عادلانه بودن یا نبودن امور در رتبه مقدم به معیارها و ویژگیهای صوری عدالت قرار دارد؛ برای مثال زمانی که میخواهیم ببینیم آیا مالی به طور عادلانه میان افراد تقسیم شده است، پیش از توجه به شاخصهای صوری حاکم بر توزیع عادلانه، باید ابتدا بسنجیم که اولا چه کسانی در آن مال حق دارند و ثانیا استحقاق و سهم هر یک از افراد دارای حق چیست؟ پس از بحث از جنبه محتوایی عدالت، نوبت به بررسی جنبههای قالبی آن میرسد، مانند این که آیا واقعا حق هر صاحب حقی ادا شده است و افراد به طور غیر تبعیضآمیز به حق خود رسیدهاند؟ اگر فرایند حاکم بر قضاوت اخلاقی خود در مورد عادلانه بودن امور را بررسی کنیم این نکته آشکار میشود که ما ابتدا در مورد جانب محتوایی عدالت به تصمیم و نتیجهگیری میرسیم و در ذهن خود چشماندازی از حقوق، سزاواریها، استحقاقها و مطالبات مشروع و موجه فرد یا افرادی خاص را در نظر میآوریم (مباحث محتوایی عدالت)، آنگاه در ربته دوم رعایت یا عدم رعایت مسائل صوری و قالبی عدالت را مورد توجه قرار میدهیم که آیا به درستی و با رعایت صحت و امانت حق هر صاحب حقی ادا شده یا آن که آیا به طور بی طرفانه سزاواریها و استحقاقهای افراد در نظر گرفته شده یا این که با غرضورزی و تبعیض بیعدالتی حاکم شده است."