خلاصة:
تحولات روابط دو کشور هند و ایران به ویژه از ابتدای هزاره جدید، متاثر از عوامل مختلفی بوده است؛ عواملی که در حوزه هایی مناسبات دوجانبه را در پی دو اعلامیه مهم " تهران " و " دهلی نو " گسترش و تعمیق بخشیده است و در حوزه های دیگری آن را با محدودیت هایی مواجه ساختهاند. مهمترین بسترهای همکاری میان ایران و هند را میتوان در زمینههای اقتصادی، انرژی و فرهنگی، امنیتی و دفاعی و نه لزوما سیاسی تقسیم بندی کرد. از سوی دیگر، بازیگران ثالث، به عنوان متغییر اصلی محدود ساز روابط دو کشور نقش ایفاء میکنند. در این میان ایالات متحده و اسرائیل به عنوان دو دشمن ایران، همواره از هیچ تلاشی برای تحت فشار قرار دادن سایر کشورها به منظور برقراری روابط با ایران، فرو گذار نکردهاند. دقت در روابط دو کشور در سال های اخیر، حاکی از این است که این متغییرها همواره بر روابط ایران و هند چه از نظر کمی و چه از نظر کیفی تاثیر منفی بر جای گذارده است. در این مقاله به طور مفصل به این ابعاد پرداخته میشود.
ملخص الجهاز:
"هند نفت مورد نیاز خود را از طریق خرید فوری(به عنوان مثال از نیجریه)، قراردادهای کوتاهمدت(سه ماهه)یا بلند مدت(یک ساله،به عنوان مثال،از عربستان سعودی)تامین میکند نکته قابل توجه این است که هند بیشترین نفت وارداتی خود در سال 5-4002 را که معادل 76 درصد از واردات نفت این کشور میشد،را از خاورمیانه تأمین کرده است.
تحلیگران هندی اینگونه تحلیل میکنند که ایران قصد دارد با طرح این مسله،قیمت گاز را افزایش دهد تعداد دیگری از تحلیگران معتقدند که این اقدام ایران،واکنشی به رای فوریه 6002 هند در آژانس بین المللی انرژی اتمی در مورد ارجاع پرونده ایران به شورای امنیت سازمان ملل است.
22 تشخیص این موضوع که آیا اسرائیل در مواضع جدید ایالات متحده نسبت به روابط هند و ایران موثر بوده یا نه،اکنون دشوار است،اما نگرانیهای اسرائیل از این همکاریها همچنان قابلتوجه باقی خواهد ماند،چرا که اسرائیل یکی از مهمترین طرفهای معاملات تسلیحاتی و دفاعی هند است.
"روزنامه انگلیسی زبان"هندوستان تایمز"نیز در گزارشی تحت عنوان"ایران پرتاب ماهواره اسرائیل را تقبیح میکند"،نوشت:"ایران نسبت به اقدام اخیر هند در پرتاب یک ماهواره جاسوسی اسرائیل اعتراض و ادعای دهلی نو را مبنی بر فنی و تجاری بودن این حرکت را رد کرده و گفته که آن یک موضوع سیاسی بود.
"روزنامه انگلیسی زبان "هندو"نیز طی گزارشی تحت عنوان"ایران نسبت به اقدام هند در پرتاب ماهواره اسرائیل ابراز تاسف میکند"نوشت:تهران،آمریکا را به تلاش در جهت ایجاد شکاف بین ایران و دوستان این کشور متهم کرده و گفته است که دهلی نو میبایستی پرتاب یک ماهواره اسرائیلی را از جنبه سیاسی بررسی میکرد."