خلاصة:
مجموعه‌ای از رخدادها و دگرگونی‌ها در دو دهه پایانی قرن بیستم موجب شد تا فضا و شرایط گفتمانی در روابط ایران و روسیه با تغییرات اساسی مواجه گردد. مرحله جدید تغییر در شرایط گفتمانی دو کشور در واقع با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران آغاز شد و با تغییرات کیفی در فضای جهانی تداوم پیدا کرد و با فروپاشی شوروی به نقطه اوج خود رسید. به عبارت دیگر در یک دوره پانزده ساله هم گفتمان‌های داخلی در ایران دگرگونی‌های بنیادینی را پشت سرگذاشت، هم گفتمان‌های داخلی در روسیه چنین تغییراتی را تجربه کرد و هم گفتمان‌های جهانی در نتیجه فرآیند جهانی شدن و پایان جنگ سرد دچار تحولات اساسی گردید. برایند این دگرگونی‌ها در مرحله جدید روابط ایران و روسیه، فراهم شدن امکان حاکمیت یک گفتمان مبتنی بر منافع متقابل در روابط دو کشور بوده است
ملخص الجهاز:
"مرحله جدید تغییر در شرایط گفتمانی دو کشور در واقع با پیروزی انقلاب اسلامی در ایران آغاز شدو با تغییرات کیفی در فضای جهانی تداوم پیدا کرد و با فروپاشی شوروی به نقطه اوج خود رسید.
کلید واژه‌ها ایران،روسیه،گفتمان،انقلاب اسلامی،شوروی درآمد طی یک دوره تاریخی کوتاه،از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران در سال 7531 تا هنگام فروپاشی شوروی در سال 0731، مجموعه‌ای از تغییرات در ایران،شوروی/ روسیه و همچنین در سطح جهانی،فضا و شرایط گفتمانی در روابط ایران و روسیه را با تغییراتی مواجه ساخت که نه تنها گفتمان کم‌وبیش یک‌سویه و استعماری در روابط دو کشور را بطور بنیادی خدشه‌دار کرد،بلکه عرصه‌های تازه‌ای را برای آغاز و ایجاد یک گفتمان برابر و مبتنی بر منافع متقابل در روابط دو کشور فراهم نمود.
با وجود آنکه تضعیف و یا فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی می‌توانست به یکه‌تازی ایالات متحده آمریکا به عنوان مهمترین دشمن استراتژیک جمهوری اسلامی ایران در نظام بین المللی بیانجامد اما رهبران این انتظار داشتند که دست کشیدن روس‌ها از ادعاهای ایدئولوژیک گذشته خود فضای سیاسی تازه‌ای را برای بازیگران ایران در سطوح منطقه‌ای و جهانی فراهم سازد،رویدادهای بعدی تا حدود زیادی نشان داد که این امیدواری‌ها چندان بی‌مورد نبوده است.
علاوه بر این خطومشی رهبران جدید ایران در مبارزه با مداخله‌های امپریالیستی ایالات متحده آمریکا در امور داخلی ایران و حتی سایر کشورهای جهان سوم حاکی از شکل‌گیری گفتمان تازه‌ای در سیاست خارجی ایران بود که با توجه به رویکردهای ضدآمریکایی شوروی می‌توانست در راستای اهداف استراتژیک این کشور تعریف شود."
(
, 
, 
)
