خلاصة:
در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم، موجی از گرایش های علمانی (لائیک) در مطالعات شرقی اروپا پدید آمد و رویکرد کشیش های خاورشناس رفته رفته جای خود را به خاورشناسی علمی داد. به زعم ژول مول (یولیوس فون مول)، خاورشناس آلمانی (1800-1876)، سه تن از خاورشناسان در این تحول سهم عمده داشتند: ویلیام جونز انگلیسی، سیلوستر دوساسی فرانسوی و ژوزف فن هامرپورگشتال اتریشی.
ملخص الجهاز:
"شرح حال و آثار ژوزف فن هامر پورگشتال طهمورث ساجدی(استادیار گروه زبان و ادبیات فرانسه،دانشگاه تهران) در اواخر قرن هجدهم و اوایل قرن نوزدهم،موجی از گرایشهای علمانی(لائیک) در مطالعات شرقی اروپا پدید آمد و رویکرد کشیشهای خاورشناس رفته رفته جای خود را به خاورشناسی علمی داد.
(نفیسی،ج 2،ص 983) هامر با اشتیاق تمام به ترجمه و تدوین تاریخ و ادبیات کشورهای مهم شرقی میپرداخت و برای همهء آثارش از نسخ خطی منتشر نشده استفاده میکرد و این اشتیاق باعث شده بود که از دقت کارهایش کاسته شود و به ویژه برای ترجمهء اطواق الذهب61 زمخشری از عربی به آلمانی(5381)آماج انتقاد حریفان گردد.
پیش از همکاری با این مجله، هامر با ذکاوت تمام و با همکاری و سرمایهء دوست لهستانی خود،کنت ونسلاس ژووسکی22،که مقیم اتریش بود،در سال 9081،نخستین مجلهء چندزبانهء اروپا را با عنوان خزاین مشرقزمین32در وین تأسیس کرد و از خاورشناسان اروپایی،به ویژه فرانسوی،در ازاء اهدای یک نسخه از مجله،خواستار همکاری شد.
135-136) ،هامر طرح جدید و وسیعتری برای آن پیشبینی کرده بود،نیز مبنای ارزشمندی برای تاریخ نوشتههای عربی کارل بروکلمان93شد؛دربارهء کلمات عربی در زبان اسپانیائی04(4581)،از نخستین آثاری که توجه خاورشناسان را از همان ایام به ریشهشناسی لغات شرقی دخیل در زبانهای (23) XE?NOPHON (حدود 824 یا 724-حدود 453 ق م)،مورخ و نویسنده و سردار یونانی (33) Histoire de l'emPire ottoman (43) Histoire de la Poe?sie ottomane (53) Histoire des Khans de Crime?e (63) Sur les origines russes (73) Histoire de la horde d'or,dans le KiPtchak,ou des Mongols en Russie (83) Histoire de la litte?rature arabe (93) Carl BROCKELMANN,Geschichte der arabischen Literatur (04) Sur Les mots arabes dans la langue esPagnole اروپایی معطوف داشت."