خلاصة:
امام علی (ع) شهسوار بی شکست و نام آور بیهمتایی است که مناقب و فضائل بسیارش زینتبخش دفتر صاحبدلان و کلام عارفان
است. جلال الدین محمد مولوی که سرمست از محبت و ولایت علوی است با استناد به داستان رویارویی آن حضرت (ع) با عمروبن
عبدود در جنگ خندق به بیان مناقب آن امام بزرگ پرداخته و به جهت اثر بخشی هر چه بیشتر و نتیجهگیری بهتر با تصرفی اندک در بیان
حادثه مذکور برخی از مناقب آن حضرت را از زبان خصم بیان میدارد. در این مقاله تلاش گردیده مناقب مذکور در آن داستان استخراج و
در حد امکان با آیات و روایاتی که در شأن آن احوال است مستند گردد. مناقبی مانند: علی (ع) آموزگار اخلاص، شیر خدا، منزه از هر
بدی، پیشتاز میدان نبرد، فخر پیامبران و اولیای الهی، مسجود آفرینش و ... .
ملخص الجهاز:
پیامبر خدا صلیاللهعلیهوآله در این باره فرمودند : «اگر درختها قلم و دریاها مرکب و جنیان شمارندگان و آدمیان نویسندگان شوند فضائل او را شماره نتوانند کرد» (بحار الانوار ج 40 ص 7 ، لسان المیزان ج 5 ص 62) بسیاری از این مناقب که پیامبر بزرگ اسلام صلیاللهعلیهوآله در شأن و منزلت آن حضرت بیان فرموده قرار از کف عارفان ربوده و ایشان نیز به هر زبان که توانستهاند آن امام را ستودهاند .
(شرح مثنوی شهیدی ص 227) علی علیهالسلام دانای علوم غیبی و اسرار نهانی باز گو ای باز عرش خوش شکار تا چه دیدی این زمان از کردگار چشم تو اسرار حق آموخته چشمهای حاضران بر دوخته ای علی دیده تیز بین تو که شاهباز عرش الهی هستی پسِ پردههای غیب را درنوردیده و نادیدهها را دیده و آنچه را که دیدگان اهل بصیرت و کمال که حاضران پیشگاه الهیاند از درک آن عاجز و ناتوان و از دیدنش نابینایند به نیکی دریافته و ادراک نموده است و تردیدی که اولیاء خاص الهی به اذن پروردگار و به اراده او از امور غیبی آگاه میگردند ، چنانکه خداوند فرموده است : «عَالِمُ الغَیْبِ فَلایُظْهِرُ عَلی غَیْبِهِ أَحَداً اِلاّ مَنِ ارْتَضی مَنْ رَسُولٍ » (جن / 26) خداوند دانای غیب است و ظاهر نسازد بر غیب خود احدی را مگر کسی را که برای پیغمبری پسندیده باشد .