خلاصة:
در دهه های اخیر با ایجاد تغییر و تحولات عظیم در نظام های آموزشی، اهمیت فضاهای آموزشی در کشورهای پیشرفته دنیا بیش از پیش مورد توجه صاحب نظران تعلیم و تربیت قرار گرفته است و برای هر چه جذاب تر کردن این فضاها تدابیر گوناگون اندیشیده اند. پژوهش حاضر برای کسب اطلاع از چگونگی فضاهای آموزشی چهار کشور پیشرفته، انجام شده است.
روش تحقیقی کیفی است و اطلاعات تحقیقی از طریق بررسی مدارک و شواهد، منابع و اسناد کتابخانه ای، اطلاعات شبکه های اینترنتی و مصاحبه با والدین و دانش آموزان گردآوری شده است. جامعه آماری پژوهش، دانش آموزانی هستند که حداقل سه سال از دوره ابتدایی را در مدارس کشورهایی مانند آمریکا، کانادا، استرالیا و انگلستان تحصیل کرده اند و اکنون در مدارس ایران تحصیل می کنند. مصاحبه با والدین آنها هم بخشی دیگر از اطلاعات را تشکیل می دهد.
روش تجزیه و تحلیل کیفی و با کدگذاری، مقوله بندی و سازماندهی داده ها انجام گرفته است. یافته های پژوهش در دو بخش تجهیزات فیزیکی مدرسه و شرایط فرهنگی حاکم بر فضاهای آموزشی ارایه خواهد شد. در بخش ویژگی های فیزیکی، نتایج پژوهش نشان داده است که اکثر مدارس از فضاهای آموزشی مناسب بهره مندند و الگوی کلاس ها متناسب با روش های جدید تدریس طراحی شده است. یافته های مربوط به جو و فضای فرهنگی نشان داده است که شش عامل حس همدلی و همدردی، تعهد و مسوولیت شناسی، احترام، جو اعتماد، علاقه و انگیزه، و جو شادی و نشاط بر مدرسه حاکم است.
ملخص الجهاز:
"ویژگیهای فیزیکی و فرهنگی فضاهای آموزشی دوره ابتدایی چهار کشورپیشرفته جهان از دید دانشآموزان ایرانی و والدین آنان 1دکتر بیبی عشرت زمانی* دکتر احمد رضا نصر اصفهانی** کیده 2{IBدر دهههای اخیر با ایجاد تغییر و تحولات عظیم در نظامهای آموزشی،اهمیتفضاهای آموزشی در کشورهای پیشرفته دنیا بیش از پیش مورد توجه صاحبنظرانتعلیم و تربیت قرار گرفته است و برای هرچه جذابتر کردن این فضاها تدابیرگوناگون اندیشیدهاند.
در زمینۀ تسهیلات فیزیکی کلاس،تحقیقات بسیار صورت گرفته است که در زیر به تعدادی از آنها اشاره میشود: ارتمن1(2002)در مقالهای با عنوان"تسهیلات فیزیکی و پیشرفت تحصیلیدانشآموزان"،پژوهشهای انجامشده دربارۀ مدارس ایالات متحد آمریکا را بررسی کردهو به این نتیجه رسیده است که میان طراحی صحیح و دقیق ابعاد و اجزای گوناگون مدرسهو یادگیری دانشآموزان رابطۀ معنادار وجود دارد.
افتههای پژوهش در این بخش،یافتههای مربوط به دو پرسش پژوهش مورد تجزیهوتحلیل قرارمیگیرد: پرسش 1:ویژگیهای فیزیک فضاهای آموزشی در مدارس چهار کشورپیشرفتۀ جهان(آمریکا،انگلستان،کانادا و استرالیا)از نظر دانشآموزان ایرانی و والدینآنان کدام است؟ پرسش فوق در پنج مقوله:وسعت فضاهای آموزشی،ارتباط فضاهای آموزشی با جامعه،سایر فضاهای آموزشی در مدرسه،چیدمان کلاسهای درس و کتاب و کتابخانه در چهار کشورآمریکا،انگلستان،استرالیا و کاناد از دید دانشآموزان و والدین آنان بررسی شده است.
نتیجه به دست آمده از شرایط فیزیکی و فرهنگی حاکم بر مدارس مورد بحث عبارتنداز: وجود محیط جذاب کلاسی و روحیه همکاری و تعاون در بچهها، وجود رابطه خوب میان معلم و شاگرد، عدم وجود تبعیض به هر نوع و شکل در مدرسه، وجود اعتماد متقابل میان معلمان،مدیران،والدین و دانشآموزان، توجه به شخصیت دانشآموز و تائید گفتههای او، ارزش و احترام فوق العاده به دانشآموز، سعی در مفرح کردن برنامههای درسی، استفاده از سیاستهای تشویقی به جای تنبیهی، برگزاری جشنها و مراسم شاد در مدرسه و مشارکت دادن همه دانشآموزان دراین مراسم."