ملخص الجهاز:
این امر پیش از همه چیز در پارچههای مورد استفاده و رمزها و نشانههای معنوی آن نهفته است و به عبارتی جهانبینی صاحب لباس در شکل و طرز آرایش و زیباییشناسی آن تجسم مییابد.
لباسهای قرون وسطای آسیای مرکزی مربوط به قرن دوم میلادی همچنان زندهاند(بههرحال در همین دوره کرتههای پیراهن مانند خلعت و شلوارها از کشفیات باستانشناسی یافت شدهاند).
موکمینوا تأکید میکند که در قرن 16 خلعت و چکمن و پوستین همانند لباس برای تحفه دادن معمول بود.
6 در این تصاویر لباسها موقعیت اجتماعی فرد را بازتاب میداد،به (به تصویر صفحه مراجعه شود) عبارتی انواع لباس و آرایش و رنگ سن و سال و کسب و شغل فرد را مشخص میکرد.
رنگ سفید بیانگر خوشبختی و پیروزی،رنگ کبود به لباس سید و اولادان پیامبر، رنگ چلمه(کلاه)و خلعت و پیراهنشان یعنی رنگهای آسمانی به اللّه نزدیک بود.
علاوه بر این رنگهای رمزی صوفیانهای نیز وجود داشتند که در فرهنگ و هنر قرون وسطای مشرق زمین نقش مهمی را ایفا میکردند.
آنها از جهت ترکیب و رنگ به هم مرتبطاند و شکل لباس راست کنجهای را به خاطر میآورد که با دستار و کلاه پوشانده شده است.
این لباس هم با آستینهای (به تصویر صفحه مراجعه شود) بلند و هم با آستینهای تا مچ دست تهیه میشد و اغلب از پارچههای یک رنگ دوخته میشدند.
در واقع در قرن 15 شیوخ را با چلمههای بزرگی که از پارچهی سفید نازک که دور کلاه بلندشان پیچیده شده بود و بخشی از آن روی کتف یا زیر نخدان یا به بالا برداشته میشد،مشخص میکردند.