ملخص الجهاز:
"کشف منابع نفت در مناطق برون ساحلی باکو پس از جنگ جهانی دوم و شناسایی مخازن جدید در سالهای اخیر در سواحل قزاقستان،آذربایجان و ترکمنستان و یورش شرکتهای بزرگ نفتی به منطقه از یک سو و مشکلات اقتصادی کشورهای تازه تأسیس و به همراه آن بهرهبرداری بیش از حد از منابع آبزیان از سوی دیگر،تهدیدی جدی را برای محیط زیست این دریای بسته به وجود آورده است که استفاده از موجودات زنده و طبیعت آن را روزبهروز نامساعدتر میسازد.
92این مورد نشان میدهد که چه امکانهای بالقوهای برای دولت ایران در زمینه بهره گرفتن از فعالیتهای سازمانهای غیردولتی در جهت حفاظت از محیط زیست دریای خزر در برابر خسارات ناشی از فعالیتهای دیگر دولتهای ساحلی خزر در حوزه بهرهبرداری از منابع هیدروکربوری وجود دارد.
23 بحث مربوط به سازمانهای غیردولتی نیز مانند کل مباحث این فصل امکاناتی را نشان میدهد که دولت ایران میتواند با توسل به آنها شرایط مساعدتری را برای ایجاد همکاری و هماهنگی در بهرهبرداری اقتصادی از دریای خزر فراهم آورد و دولتهای منطقه به سمتی حرکت کنند که یک نظام حقوقی مورد قبول همهء دولتهای ساحلی شکل گیرد.
ب)نظر به اینکه کشتیرانی بالقوه زیانهایی برای محیط زیست خزر دارد و با توجه به اینکه پیشنهادهای مختلف در خصوص نظام حقوقی دریای خزر به گونهای است که فعالیت در این زمینه را در یک فضای مشترک مدنظر قرار میدهد بنابراین دولت ایران میتواند از این امکان برای رسیدن به تفاهم در خصوص مسایل کشتیرانی از جمله تعیین مسیرهای دریایی با ملاحظات زیست محیطی استفاده کند."