ملخص الجهاز:
"در این نوشتار سعی شده است عواملی همچون؛بیثباتی سیاسی-اجتماعی جمهوریهای این منطقه،مشکلات و ضعفهای اقتصادی جمهوریها،مسایل انتقال منابع انرژی دریای خزر و فعالیت شرکتهای بین المللی نفتی،نقش و حضور روسیه در منطقه به عنوان عوامل درون منطقهای تأثیرگذار بر امنیت منطقه قفقاز مورد بحث و بررسی قرار گیرد،هرچند نمیتوان عوامل برون منطقهای تأثیرگذار بر امنیت این منطقه را به دلیل موقعیت خاص استراتژیک و ژئوپلتیک قفقاز که مورد توجه قدرتهای منطقهای و فرامنطقهای است،از نظر دور داشت.
اما این شبکه موجود به چند دلیل،متناسب با تحولات جدید سیاسی و اقتصادی نمیباشد: اول،با وجود سرمایهگذاریها و تلاشهای زیاد برای توسعه استعدادهای نفت و گاز خزر، اطمینانی وجود نداشت که شبکه روسیه بتواند میزان فزایند صادرات پیشبینی شده را جوابگر باشد؛ دوم،به منظور رسیدن به بازارهای اروپا،نفتکشهای راهی شده از بندر«نوروسیسک» مجبورند از تنگه شلوغ و پرازدحام بسفر عبور کنند که موجب مخاطرات امنیتی و محیط زیستی است؛ سوم،شبکه خطوط لوله موجود به دنبال بازارهای مدیترانه است و بازارهای روزافزون آسیا را دربر نمیگیرد؛ چهارم،یک رشته ملاحظات سیاسی و امنیتی نیز وجود دارد که وابستگی دولتهای خزر به روسیه به عنوان تنها مسیر صادراتی خود،تا چه زمانی بایستی تداوم داشته باشد.
روسیه نیز به رغم مشکلات مختلف اقتصادی،قومی و سیاسی،بنابه دلایل ذیل علائق و انگیزههای فراوانی در حفظ و نفوذ خود در قفقاز دارد که عبارتند از: -کنترل خیزشهای قومی-مذهبی و جلوگیری از گسترش آن به داخل روسیه جهت حفظ امنیت داخلی و تمامیت ارضی کشور؛ -دفاع از سرزمین روسیه در مقابل حملات احتمالی قدرتهای جهانی از سوی جنوب؛ -جلوگیری از اعمال نفوذ سیاسی کشورهای همسایه آسیایی؛ -حفظ منافع اقتصادی از طریق دسترسی به بنادر و راههای ارتباطی؛ -جلوگیری از خشونتهای قومی به منظور حمایت از اتباع و دیگر اقوام همنژاد خود؛ -ممانعت از دسترسی قدرتهای خارجی به مناطقی که ممکن است از آنجا برای تهدید علیه روسیه استفاده شود؛ -حفظ پایگاههای مهم نظامی حتی در صورت خروج نظامی روسیه از منطقه."