خلاصة:
مقوله جنس زبانی در زبانشناسی از مقوله جنس زیستشناختی بازشناخته میشود.بررسیهای زبان شناختی نشان دادهاند که اگرچه میان این دو نوع جنس در زبانهایی که از جنس زبانی بهره میبرند.رابطه برقرار است،لیکن این رابطه متناظر نمیباشد.زبان عربی و عربی قرآن(یا کلاسیک)از زبانهایی قلمداد میشود که جنس زبانی در آن از گستره و تنوع برخوردار است.این پژوهش با بررسی جنس زبانی در آیات قرآن کریم،با ارائه تقسیمبندی جدید و متفاوتی از آنچه در دستورهای موجود عربی در مورد جنس صورت پذیرفته است،به نحوه عملکرد و رابطه آن با جنس زیستشناختی در چارچوب نظریهء نشانداری میپردازد.نتایج این بررسی میتواند از یکسو در تفسیر آیات و به ویژه نقش و اهمیت زنان در کلام الله مجید بر پایهء توصیف زبانشناختی به کار رود و از سوی دیگر مسیری جدید و متفاوت را پیش روی پژوهشگران دستور زبان عربی بگشاید.
ملخص الجهاز:
"این پژوهش با بررسی جنس زبانی در آیات قرآن کریم،با ارائه تقسیمبندی جدید و متفاوتی از آنچه در دستورهای موجود عربی در مورد جنس صورت پذیرفته است،به نحوه عملکرد و رابطه آن با جنس زیستشناختی در چارچوب نظریهء نشانداری میپردازد.
1-5)نقد جنس از دیدگاه دستورهای زبان عربی در مختصری که در بخش چهار ارائه گردید،ملاحظه گردید،ملاحظه میشود که دو ایراد را میتوان وارد دانست:اول آنکه تعریف اولیه از جنس مذکر و مونث تکیه بر تمایز طبیعی یا زیستشناختی دارد؛و دوم آنکه به دلیل چنین تعاریفی موارد غیرهمسو با آنها به تقسیمبندیهای دیگری منجر شدهاند که بحث را پیچیده و غامض نمودهاند.
در تقسیمبندی سطح دوم،هر یک از جنسهای واژگانی و ساختواژی را میتوان بر اساس(عدم)همسویی آنها با جنس زیستشناختی به دو نوع طبیعی و اعتباری تقسیم کرد: (به تصویر صفحه مراجعه شود) با این مقدمه حال نگاهی خواهیم داشت به امکانات زبان عربی کلاسیک یا همان عربی قرآنی به مقوله جنس زبانی.
نگارنده به یکی از آنها که به لحاظ بحث جنس زبانی از اهمیت ویژهای برخوردار است در زیر اشاره مینماید: «انا خلقناکم من ذکر و انثی و جعلناکم شعوبا و قبائل لتعارفوا ان اکرمکم عند الله اتقاکم» (الحجرات،31) همانگونه که دیده میشود،خداوند متعال در بیان فعل«شما را آفریدیم» (خلقناکم)از ضمیر متصل«کم»که دوم شخص جمع مذکر است استفاده نموده است.
(3)در زبان عربی قرآنی،برخی از واژههای کلیدی همچون نفس و صلاه دارای ویژگی جنس «بینشان»است و مفهوم این بینشانی به لحاظ زبانی آن است که شامل جنس زیستشناختی مذکر و مونث میشود."