خلاصة:
گرچه مقولهی پیشگیری اولیه و جلوگیری از وقوع معلولیت از اهداف اولیهی دولتها و برنامهریزان سیاستهای کلان اجتماعی،رفاهی و بهداشتی جامعه است،اما توجه به امر مداخلهی بهنگام نیز از مظاهر پیشگری ثانویه و یا پیشگیری ثالث محسوب میشود، چرا که منظور از پیشگیری ثانویه جلوگیری از عمیقتر شدن مشکل و یا کوتاه کردن طول دورهی اختلال در راستای توانمندسازی فرد میباشد و قصد پیشگری ثالث نیز جلوگیری از تأثیر معلولیت بر سایر تواناییهای فرد مبتلا است.در این مقاله ضمن تشریح تاریخچه تدوین و تصویب قوانین مربوط به برنامههای اوایل کودکی بهطور اجمال،به ضرورت و اهمیت و نیز اهداف اجرای مداخلات بهنگام،تعریف کودکان در معرض خطر و نحوهشناسایی و ارزیابی کودکان با نیازهای ویژه در سنین خردسالی و نوباوگی پرداخته شده است.
ملخص الجهاز:
"برنامههای پیشگیرانه و مداخلات بهنگام برای شناسایی کودکان در معرض خطر افسانه صفار/کارشناس ارشد روانشناسی و آموزش کودکان استثناییچکیده گرچه مقولهی پیشگیری اولیه و جلوگیری از وقوع معلولیت از اهداف اولیهی دولتها و برنامهریزان سیاستهای کلان اجتماعی،رفاهی و بهداشتی جامعه است،اما توجه به امر مداخلهی بهنگام نیز از مظاهر پیشگری ثانویه و یا پیشگیری ثالث محسوب میشود، چرا که منظور از پیشگیری ثانویه جلوگیری از عمیقتر شدن مشکل و یا کوتاه کردن طول دورهی اختلال در راستای توانمندسازی فرد میباشد و قصد پیشگری ثالث نیز جلوگیری از تأثیر معلولیت بر سایر تواناییهای فرد مبتلا است.
در این مقاله ضمن تشریح تاریخچه تدوین و تصویب قوانین مربوط به برنامههای اوایل کودکی بهطور اجمال،به ضرورت و اهمیت و نیز اهداف اجرای مداخلات بهنگام،تعریف کودکان در معرض خطر و نحوهشناسایی و ارزیابی کودکان با نیازهای ویژه در سنین خردسالی و نوباوگی پرداخته شده است.
امروزه دستاندرکاران آموزش و پرورش درصدد هستند به گونهای از تعداد دانشآموزان با نیازهای ویژه کاسته شود و همین امر موجب شده است به کمکهای مداخلهای توجه زیادی شود،زیرا در بسیاری از موارد این کمکها از ارجاع دانشآموزان برای دریافت خدمات ویژه جلوگیری میکند(شکوهی یکتا و پرند،5831).
بهطور خلاصه باید گفت که گرچه درباره اهمیت و تأثیر سالهای نخستین کودکی بر رشد بعدی کودکان با نیازهای ویژه بین صاحبنظران و متولیان نظام تعلیم و تربیت اختلاف نظری دیده نمیشود،اما تعداد زیادی از کودکان در معرض خطر که عموما بدلیل نبود ویژگیهای بالینی و ظاهری آشکار،ناآگاهیهای والدین یا ارزیابیهای غیرتخصصی نقایص و معلولیت- های خفیف تا متوسطشان تشخیص داده نمیشود، فرصتهای ارزشمندی برای یادگیری و کسب تجارب مهم از طریق برنامههای مداخلهای قبل از دبستان را از دست میدهند."