خلاصة:
امروزه توانمندسازی بهعنوان یکی از ابزارهای سودمند ارتقاء کیفی کارکنان و افزایش اثربخشی سازمانی تلقی میگردد.به منظور کسب موفقیت در محیط در حال تغییر کسبوکار امروزی،سازمانها به دانش،نظرات،انرژی و خلاقیت کلیه کارکنان،اعماز کارکنان خط مقدم تا مدیران سطح بالا،نیازمندند.جهت تحقیقی این امر،سازمانها از طریق توانمندسازی کارکنان مربوط به منظور تشویق آنان به ابتکار عمل بدون اعمال فشار،ارج نهادن به منافع جمعی سازمان با کمترین نظارت و انجام وظیفه بهعنوان مالکان سازمان،اقدام مینمایند.توانمند سازی مخصوصا در محیطهای کاری مجازی که اعضای سازمان از تعاملات چهرهبهچهره محروم میباشند و مجبورند که بهطور مستقل عمل نمایند،بسیار مهم میباشد.همچنین،توانمندسازی جهت حفظ امید و وابستگی کارکنان باقیمانده در طی زمانهای کوچکسازی سازمان حائز اهمیت میباشد.توانمندسازی،کارکنان را قادر میسازد تا در مواجهه با مشکلات و تهدیدها،از مقاومت و انعطافپذیری بیشتری برخوردار باشند.لذا میتواند بهعنوان منبعی که از آسیبپذیری کارکنان جلوگیری نماید و بذر امید را در شرایط بحرانی از جمله انهدام سرمایههای مالی و از بین رفتن زندگی انسانی،در دل آنان بکارد،مفید واقع گردد.در این مقاله پس از تعریف توانمند سازی،ضرورت،علل گرایش سازمانها،اهداف،عوامل موثر،پیشنیازها،برنامهها و موانع توانمندسازی کارکنان مورد امعان نظر قرار گرفته است و در پایان،راهکارهایی عملی جهت توانمندسازی کارکنان به انضمام نتایج حاصل از اجرای توانمندسازی آنان و نیز ترسیم عوامل اصلی توانمندسازی در قالب یک مدل،ارائه گردیده است.
ملخص الجهاز:
"عولمل سوقدهنده در فرایند توانمندسازی کارکنان،برخی عوامل نقش موثری در تسریع و تقویت آن ایفا میکنند تعدادی از این عوامل به شرح زیر میباشد: مشخص بودن اهداف،مسئولیتها و اختیارات در سازمان؛ غنیسازی شغلی1کارکنان؛ حفظ روحیه کارکنان و توسعه مهارتهای تعلق و همبستگی سازمانی؛ ایجاد جو اعتماد،صمیمیت و صداقت در سازمان؛ شناخت و قدردانی از زحمات،ابتکارات و ابداعات کارکنان؛ شروع مشارکت و کار گروهی؛ تسهیل ارتباطات در همه سطوح سازمان؛ ایجاد محیط کاری بانشاط؛ بهینهسازی فرایندها و روشهای کاری؛ بالا بودن اطلاعات،دانش و مهارت شغلی کارکنان (ساجدی،1386:67)ب:عوامل بازدارند(موانع توانمندسازی) نیروهای بازدارنده زیادی وجود دارد که در جهت بازداشت یا کاهش تاثیر عملکرد نیروهای سوق دهنده در فرایند توانمندسازی عمل میکنند مهمترین این عوامل عبارتند از: 1.
برخلاف مدیران خودکامه که در جهت تضعیف هر بیشتر زیر دستان گام برمیدارند،مدیران توانمندسازی بهعنوان یک هادی،مباشر،تسهیلکننده و مربی عمل میکنند (محمدی 165:1381)به عبارت دیگر میتوان گفت فردی که مسئول بهبود عملکرد و مهارتهای فردی اعضای گروه است،فراهمکننده محیطی برای بهبود عملکرد تیمی(گروهی)است که یک مهارت اساسی به منظور ایجاد توانمندی محسوب میگردد.
Computer Package زیر ضروری به نظر میرسد: مطلع نمودن همهء کارکنان،از اطلاعات مربوطه به عملکرد شرکت و کمک به آنها جهت درک ماهیت کسبوکار ایجاد اعتماد در کارکنان،از طریق سهیم نمودن آنان در اطلاعات توسعه و تقویت روشهای خود نظارتی و تقلیل نظارتهای سلسله مراتبی تلقی نمودن اشتباهات کارکنان بهعنوان فرصتی برای یادگیری(بلانچارد،1381:158) ج.
(کرینر،1381:187)جهت حصول به کار تیمی در سازمان اقدامات زیر ضروری است: مشخص نمودن مسأله در میان گروه کاری مورد نظر؛ تعیین اهداف با همکاری و مشارکت خود کارکنان؛ مشخص نمودن زمان و مکان لازم برای گردهماییها ارائه بازخورد درباره عملکرد فعالیتها؛ تاکید روی نکات مثبت و ارج نهادن به موفقیت و نتیجه مطلوب."