خلاصة:
انتقال تکنولوژی یا فناوری به عنوان فرایندی که بر اساس آن، علوم، فنون، مهارتها
و تواناییهای علمی و فنی تحت مالکیت یا اختیار شرکت و یا کشور دارنده آن به شرکت یا
کشوری که متقاضی چنین دانشها یا مهارتهایی است انتقال مییابد، یکی از مباحث اساسی
سرمایه گذاری خارجی را تشکیل میدهد.یکی از اهداف عمده کشورهای در حال توسعه
دستیابی به فناوریهای جدید ابداعی کشورهای پیشرفته و شرکتهای چند ملیتی از طریق جلب
و جذب سرمایه گذاری خارجی است.قرار داد انتقال فناوری از نظر تحلیل ماهیت حقوقی در
سیستم حقوقی ایران از مصادیق ماده 10 قانون مدنی به حساب میآید.فناوری به عنوان یک
کالای غیر مادی به صورت تجاری یا غیر تجاری قابل انتقال است.سرمایه گذاری مستقیم
خارجی که گاه از آن به مشارکت تجارتی بین المللی تعبیر میشود، مهمترین و
اقتصادیترین روش انتقال تجارت فناوری به حساب میآید.از بین روشهای مختلف انتقال
فناوری پیشرفته خارجی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی از طریق ایجاد شرکتهای مشترک از
اهمیت فوق العادهای برخوردار است، چرا که از طری سرمایه گذار خارجی به علت مشارکت
در مالکیت و مدیریت شرکت، معمولا فناوری قابل قبولی را ارائه میکند و از طرف دیگر
به دلیل علم و آگاهی شرکای محلی از اوضاع و احوال مختلف داخلی، حساسیتهای احتمالی
حقوقی، اقتصادی و سیاسی به حداقل میرسد.
ملخص الجهاز:
"از بین روشهای مختلف انتقال فناوری پیشرفته خارجی، سرمایه گذاری مستقیم خارجی از طریق ایجاد شرکتهای مشترک از اهمیت فوق العادهای برخوردار است، چرا که از طری سرمایه گذار خارجی به علت مشارکت در مالکیت و مدیریت شرکت، معمولا فناوری قابل قبولی را ارائه میکند و از طرف دیگر به دلیل علم و آگاهی شرکای محلی از اوضاع و احوال مختلف داخلی، حساسیتهای احتمالی حقوقی، اقتصادی و سیاسی به حداقل میرسد.
با توجه به موانع و محدودیتهای مختلفی که در بحث انتقال فناوری مطرح میشود و به دلیل حسیاسیتهای مختلف موجود در بحث انتقال فناوری، -از یک سو حساسیت کشورها و شرکتهای انتقال دهنده فناوری نسبت به مراقبت دائم و مستمر بر انتقال فناوریهای قدیمی و عقب مانده به ممالک در حال توسعه و از سوی دیگر تلاش و کوشش مفرط کشورهای در حال توسعه برای جلب و جذب فناوریهای پیشرفته و در عین حال تطابق فناوریهای جدید انتقالی با نیازهای اقتصادی و اجتماعی آنها و عدم ایجاد مزاحمت این فناوریها برای اقتصاد ملیشان-امروزه بهرهگیری از سرمایه گذاری (به تصویر صفحه مراجعه شود) مستقیم خارجی و ایجاد شرکتهای سرمایه گذاری مشترک 1 با مالکیت و مدیریت مشترک سرمایه گذاران خارجی و شرکای محلی، تنها راه حل حقوقی ممکن به نظر میرسد.
نتیجه آنکه وقتی سرمایه گذاری خارجی اقدام به سرمایه گذاری مستقیم در یک کشور در حال توسعه میکند به منظور بالا بردن سود و میزان بازدهی سرمایه خود به ناچار فناوریهای پیشرفتهای را به کشور مزبور منتقل میسازد، لکن ایجاد بستر مناسب برای به کار گیری این نوع فناوری، مستلزم مشارکت شرکای محلی در مدیریت و مالکیتواحد ایجاد شده است که این امر فقط در قالب ساختار حقوقی مشارکت تجارتی بین المللی مقدور و ممکن به نظر میرسد."