ملخص الجهاز:
"نزههء القلوب در 047 ق تألیف شد،یعنی مستوفی این اثر را ده سال پس از تاریخ گزیده و پنج سال پس از ظفرنامه به خواهش دوستانش نوشت(کسروی،ص 052؛مستوفی،مقدمهی دبیر سیاقی، ص هفده).
از سوی چون اطلاعاتی در زمینه وصول مالیاتها در دوران مغول دارد به ویژه که خود مستوفی از جانب خواجه رشید الدین فضل الله،وزیر عامل و متصدی مالیات قزوین،ابهر و زنجان و طارمین بوده است،خود مؤلف در ذیل به شرح بلدان و اقالیم،میزان مالیات هر ناحیه را ذکر کرده است(مقدسی،همانجا؛مستوفی، مقدمهی دبیر سیاقی،ص هفت؛طبری،همانجا).
بنابراین چاپ میتوان مطالب آن را چنین برشمرد:مقالهی اول در شرح اشکال کواکب و صورالبروج،اسامی کواکب(طول و عرض جغرافیایی)و شرح کرات سماوی است این مقاله 061 صفحه و 34 درصد کتاب را دربرگرفته است.
مقدمهی آن برای شناخت نجوم اسلامی اهمیت دارد زیرا مکتب هیئت مراغه توسط خواجه نصیر الدین طوسی حدود یک سده پیش از تاریخ نوشتار این اثر پدید آمده است و دستاوردهای فراوان در علم نجوم به همراه داشته است."