خلاصة:
هدف این مقاله،مطالعه و بررسی فرایند اصلاح برنامه درسی ژاپن بر اساس پژوهشهای ملی،بینالمللی و تطبیقی سالهای 1993 تا 2000 میلادی و تجربههای اصلاحات آموزشی در دورههای گذشته است.پیشینه و ضرورتهای اصلاح برنامهی درسی ملی ژاپن،با استفاده از روش تحقیق مطالعهی موردی و توصیفی بررسی شده و با تأکید بر رویکرد تلفیقی اصلاحات برنامه درسی ملی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.نگارنده در این مقاله،ابتدا هدفهای اصلاحات آموزشی و تغییر برنامههای درسی ژاپن را در دورههای گذشته بررسی کرده است و سپس،پژوهشهای ملی را که اصلاح برنامههای آموزشی و درسی مبتنی بر آنها بوده،مورد تجزیه و تحلیل قرار داده است.در ادامه،اصول،راهبردها و تغییرات برنامههای آموزشی و درسی با تأکید بر روش عملیاتی کردن رویکرد تلفیقی در برنامههای درسی و نحوهی افزایش دروس اختیاری و کاهش محتوای آموزشی و ساعات دروس تبیین شده است.نهایتا در پایان مقاله،ضمن بحث و نتیجهگیری با هدف بهرهگیری مدیران،برنامهریزان،سیاستگذاران و پژوهشگران بخشهای مختلف آموزش و پرورش-به ویژه سازمان پژوهش و برنامهریزی آموزشی-نحوهی استفاده از این تجربه در ایران بررسی شده و پیشنهادهای عملی در این زمینه ارائه گردیده است.
ملخص الجهاز:
"در شرایط فعلی(تا قبل از آوریل 2002)،دانشآموزان هفتهای شش روز به مدرسه میروند ( monbusho,1999,2000 a,2001 ) برنامهی درسی تلفیقی این برنامه که مطالعات آن در وزارت آموزش و پرورش ژاپن انجام شده و قرار است از آوریل سال 3002 در همهی مدارس اجرا شود،بازنگری در برنامههای درسی مدارس است؛به نحوی که فرصت لازم برای یادگیری تلفیقی22یا ساعت مطالعهی تلفیقی32در برنامههای آموزشی و درسی مدارس فراهم شود.
این برنامه یک مادهی درسی نیست بلکه فرصت یادگیری است که در مدارس و برای دانشآموزان در نظر گرفته شده است و هر مدرسه با توجه به شرایط طبیعی،فرهنگی،جغرافیایی،آموزشی و اجتماعی خود باید محتوای لازم برای آموزش آن را به کمک دانشآموزان فراهم کند monbusho,the curriculum ) ( council,1998 در سال تحصیلی 9991،421 مدرسه دورهی دبیرستان بهطور آزمایشی دارای واحدهای درسی مربوط به برنامههای درسی تلفیقی بودهاند؛در حالی که در سال 4991 فقط در 7 مدرسهی دورهی دوم دبیرستان،برنامهی درسی تلفیقی به صورت محدود و آزمایشی وجود داشته است monbusho, ) ( 1999 .
شورای بررسی برنامههای آموزشی و درسی وزارت آموزش و پرورش ژاپن بر این باور است که کاهش حدود 03 درصدی محتوای آموزشی و ساعات کلاسها از سال 2002 علاوه بر فراهم کردن فرصتهای لازم برای یادگیری تلفیقی و انتخاب دروس اختیاری در دورههای ابتدایی و اول دبیرستان، امکان انعطاف در برنامههای درسی،فراهم آوردن زندگی شوقانگیز در مدرسه،فرصتها و زمینههای لازم برای خلاقیت،زندگی بانشاط و خرسندی از زندگی در مدرسه را برای دانشآموزان فراهم میسازد."