خلاصة:
هدف پژوهش آشنایی با وضیت کتابخانة تخصصی نابینایان و کمبینایان کتابخانة ملی ایران و پی بردن به مشکلات حاکم و نارساییهای موجود است. روش پژوهش توصیفی- پیمایشی و ابزار آن پرسشنامه است. جامعة پژوهش 33 نفر از کاربران نابینا و کمبینای کتابخانة تخصصی نابینایان و کمبینایان کتابخانة ملی میباشند. در این تحقیق مباحث نظری پیرامون نابینا و اطلاعات، نابینا و کتاب و کتابخانه، نابینا و فناوری اطلاعات و ارتباطات و فناوریهای نوین برای نابینایان مورد بررسی قرار گرفته شده است. سپس کتابخانة تخصصی نابینایان و کمبینایان کتابخانة ملی از لحاظ نیروی انسانی، خدمات اطلاعرسانی، کیفیت و کمیّت منابع موجود، تجهیزات و وضعیت ساختمان مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. نتایج تحقیق نشان میدهد که بیش از 50 درصد از مراجعهکنندگان نابینا و کمبینای کتابخانة ملی از ارائة خدمات این بخش رضایت دارند و نتایج حاصل بیانگر آن است که مجموعة کتابخانه از نظر کیفی و محتوایی تا حدودی تامینکنندة نیازهای اطلاعاتی اعضاست، ولی خدمات اطلاعرسانی زیاد رضایتبخش نمیباشد، همچنین تجهیزات دیداری- شنیداری و تجهیزات ساختمانی از وضعیت مطلوبی برخوردار است و نیز فضای اختصاصیافته به این بخش بسیار مناسب است و از جمله موانع قابل بحث در مورد دسترسی به فضای کتابخانه، عدم کفپوشهای برجسته و تابلوهای راهنمای صوتی است. در زمینة کفایت تعداد نیروی انسانی شاغل نیز مراجعهکنندگان اتفاقنظر ندارند.
ملخص الجهاز:
نتایج تحقیق نشانمیدهد که بیش از 50 درصد از مراجعهکنندگان نابینا و کمبینایکتابخانۀ ملی از ارائۀ خدمات این بخش رضایت دارند و نتایج حاصلبیانگر آن است که مجموعۀ کتابخانه از نظر کیفی و محتواییتا حدودی تأمینکنندۀ نیازهای اطلاعاتی اعضاست،ولی خدماتاطلاعرسانی زیاد رضایتبخش نمیباشد،همچنین تجهیزات دیداری-شنیداری و تجهیزات ساختمانی از وضعیت مطلوبی برخوردار است ونیز فضای اختصاصیافته به این بخش بسیار مناسب است و از جملهموانع قابل بحث در مورد دسترسی به فضای کتابخانه،عد کفپوشهای برجسته و تابلوهای راهنمای صوتی است.
ضیایی(1383)،در پژوهشی با عنوان«مطالعهای در مورد نحوه ارائه خدمات بهدانشجویان نابینا در کتابخانه مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران»به معرفی جنبههایمختلف بخش نابینایان کتابخانۀ مرکزی و مرکز اسناد دانشگاه تهران و موضوعاتی چوننحوۀ ایجاد بخش نابینایان،امکانات و تجهیزات،و چگونگی ارائۀ خدمات به دانشجویاننابینا و نیمهبینا پرداخته است و وضعیت موجود کتابهای گویا و بریل را در ایرانناخوشایند و ناکارآمد دانسته و بیان کرده است که کتابخانهها میتوانند با بهرهگیری از منابعموجود در اینترنت،بهترین محتوا را برای نابینایان فراهم آورند.
اهداف اصلی هدف از این تحقیق بررسی وضعیت کتابخانۀ تخصصی نابینایان و کمبینایان کتابخانۀ ملیاست که هیچگونه مطالعۀ علمی برای شناخت وضعیت فعلی آن صورت نگرفته است ودانستن این نکته که آیا تجهیزات و منابع موجود پاسخگوی نیاز مراجعهکنندگان نابینا وکمبینای کتابخانۀ تخصصی نابینایان و کمبینایان کتابخانۀ ملی میباشد یا خیر؟آیا خدماتاطلاعرسانی مناسب ارائه میشود یا نه؟و همچنین شناسایی مشکلات و نارساییهایموجود و ارائۀ راهکارهای مناسب در جهت رشد و ارتقای خدمات به مراجعهکنندگاننابینا و کمبینا.