خلاصة:
هدف این مقاله، تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی و بعد شناختی پیشرفت تحصیلی است. جامعه پژوهش حاضر را دانش آموزان دختر و پسر پایه های دوم و سوم راهنمایی مدارس استان فارس در سال تحصیلی 86- 85 تشکیل داده که ازمیان آنها نمونه ای متشکل از 430 مشارکت کننده (210 پسر و 220 دختر) به روش تصادفی ساده انتخاب شدند و براساس گروه بندی معدل محور به پرسشنامه محقق ساخته ابعاد ادراکی تفکر انتفادی پاسخ دادند.تبیین متغیرهای ادراکی تفکر انتقادی با پیشرفت تحصیلی، با توجه به دو متغیر سن و جنس، بررسی شد وداده ها با استفاده از ضریب همبستگی پیرسون، آزمون t و رگرسیون چند متغیره تحلیل شد. نتایج نشان داد که بین عناصرترقی طلبی، دید وسیع و کنجکاوی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد و لیکن بین عناصرتردید منطقی و استقلال طلبی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود ندارد و بین ابعاد ادراکی تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی از لحاظ سن و جنس تفاوت وجود دارد.
ملخص الجهاز:
"مقوله تفکر انتقادی نیز به عنوان یکی از راهبردهای مهم عصر حاضر توجه پژوهشگران رابه خود معطوف کرده و دربارۀ آن بحث و بررسی شده است،اما اینکه تفکر انتقادی تاچهمیزان میتواند در پیشرفت تحصیلی دانشآموزان مؤثر باشد مقولهای است که کمتر به آن توجهشده و پژوهش حاضر درصدد پاسخگویی به این سؤال است.
قاسمی پیربلوطی(1375)در پژوهش خود با هدف بررسی رابطه پیشرفت تحصیلی با انگیزش پیشرفت و منبع کنترل در دانشآموزان سال سوم راهنمایی نشان داد:بین انگیزشپیشرفت و منبع کنترل با پیشرفت تحصیلی رابطه معنادار وجود دارد به طوری که میتوانبراساس این دو متغیر 27%از تغییرات پیشرفت تحصیلی کل دانشآموزان،31%از تغییراتپیشرفت تحصیلی دختران و 29%از تغییرات پیشرفت تحصیلی پسران را تبیین کرد.
جدول 3:ارتباط ابعاد تفکر انتقادی و پیشرفت تحصیلی(به تصویر صفحه مراجعه شود)دادهها نشانۀ این است که بین ابعاد ترقیطلبی،دید وسیع و کنجکاوی با میزان پیشرفتتحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد،و لیکن بین تردید منطقی و استقلالطلبی و پیشرفتتحصیلی ارتباط معنادار وجود ندارد.
در تحلیل دادهها از آزمون، t ،ضریب همبستگی پیرسون و رگرسیون چند متغیره استفاده شد و نتایج نشاندهندۀ آن است که بین ابعاد ترقیطلبی و دید وسیع وکنجکاوی با پیشرفت تحصیلی ارتباط معنادار وجود دارد و لیکن بین تردید منطقی و استقلالطلبی و پیشرفت تحصیلی با وجود همبستگی مثبت و مقبول،ارتباط معناداری وجود ندارد اگرچه از این بین در عنصر ترقیطلبی بیشترین تأثیر به چشم میخورد."