خلاصة:
پژوهش حاضر با هدف بررسی خطاهای شناختی که به عنوان زیربنای احساس فرد برای رفتار می تواند بسیار تاثیرگذار باشد، انجام گرفت. هدف ما در این تحقیق، بررسی انواع خطاهای شناختی و زمینههای پیدایش آن است تا از مسیر شناخت آن ها، بتوانیم از بروز رفتارهای منفی برخاسته از افکار منفی جلوگیری کنیم. روش تحقیق در این پژوهش، روشی تحلیلی است که بر مبانی دینی مبتنی بر آیات و روایات و دادههای روانشناسی و علوم تربیتی انجام گرفته است. یافتهها نشان میدهد که نگاه مثبت به رفتار و انگیزههای انسانی آن، در مواجهه با دیگران، مهمترین عاملی است که ما را از خطاهای شناختی باز میدارد. این تحقیق نشان میدهد که خطاهای شناختی عمدتا برخاسته از حدسهای غیرقطعی است و فردی که دارای خطای فکری است، همواره میخواهد رفتار دیگران را حدس بزند و بر اساس تحلیل نادرست آنها را به اموری منفی متصف سازد،اما در باره خودش اعتقاد دارد که درست حدس میزند. آن چه ضرورت دارد اینست که فرآیند ذهنخوانی را بررسی کنیم و ببینیم دسترسی ما به افکار دیگران چگونه پدید میآید و چه دلیل و شاهدی میتوانیم پیدا کنیم که حدس ما با واقعیت منطبق است؟
The present research tries to study cognitive errors as a foundation of individual's feeling that have great effect on behavior. Studying the types of cognitive errors and grounds of their growth prevents the emergence of undesirable behavior resulting from negative thoughts. The research uses an analytical method based on religious principles derived from Quranic verses، traditions، and psychological and educational data. The research findings show that positive view of behavior and its human motives is a very important factor in preventing us from committing cognitive errors when encountering others. This is greatly emphasized in religious texts. Cognitive errors mostly result from uncertain guessing based on wrong ways of thinking. A person with intellectual error always bases his/her view of the behavior of others on guessing and describes them as something unreal and negative، though he/she believes that his/her guessing is true. It is necessary to make a study of the process of mind reading in order to find out how to understand others' thoughts and see what evidence can to prove that our guessing is consistent with reality.
ملخص الجهاز:
"پیامبراکرم( میفرمایند: مؤمن عاقل نیست مگر اینکه ده ویژگی در او باشد: یکی از آنها این است که هرکس را میبیند و در مقایسه با خود میسنجد، معتقد باشد او بهتر و باتقواتر است؛ یعنی نگاهش به دیگران این قدر مثبت باشد که همه را بهتر ببیند؛ زیرا مردم دو دستهاند: برخی در ظاهر بهتر و باتقواتر و برخی بیتقواتر هستند.
» این خطای شناختی، همان تفکر همه یا هیچ است؛ این خطای شناختی است، زیرا چنین فردی وظیفه خود را انجام داده و تلاش بیشتری نسبت به قبل داشته است.
حضرت علی( میفرماید: «آیا گمان میکنی تو میتوانی دیگران را به زمان و ساعتی راهنمایی کنی که هرگونه بدی در آن کنترل شده باشد، یا به عکس از ساعتهایی سخن بگویی که بدی در آن اتفاق میافتد؟ اگر کسی تو را در این فکر و پیشگویی تصدیق کند قرآن را تکذیب کرده است!» 423 بیشک، قرآن و سخنان معصومین(، شناخت صحیح را در اختیار ما قرار میدهد.
این دو راه، یکی مبتنی بر مقایسه خود با دیگران و دیگری خودشناسی درست است: کسی که در خویشتن شناسی، خود را به مالک و کریم مطلق وابسته میداند همه چیز خویش را از او میبیند، بستر مناسبی برای سپاسگزاری پیدا میکند.
پیامدهای خطاهای شناختی: به دنبال این خطاها، سبکهای زندگی خاصی برای افراد پیش میآید و آنان را به مشکلاتی دچار میسازد که مهمترین آنها عبارت است از: 1 ."