خلاصة:
توسعه فناوری های جدید آبیاری یکی از مهم ترین راه حل ها برای توسعه کشاورزی و افزایش تولیدات است که با توجه به محدودیت جدی منابع آب در کشور به عنوان مساله ایی مهم مطرح است. از این رو هدف اصلی این پژوهش بررسی موانع توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار در مناطق روستایی است که به صورت مطالعه موردی در شهرستان ازنا آن جام گرفته است. روش تحقیق در این بررسی از نوع توصیفی ـ تحلیلی و همبستگی بوده که با استفاده از جمع آوری آمار و اطلاعات از طریق روش های میدانی آن جام شده است. سرپرستان خانوارهایی که از سیستم های آبیاری تحت فشار استفاده نکرده اند جامعه آماری تحقیق حاضر را در برمی گیرند که با استفاده از فرمول کوکران، نمونه ای به حجم 212 نفر از بین آن ها به روش نمونه گیری طبقه ای انتخاب گردید. هم چنین آزمون پیش آهنگی، برای به دست آوردن ضریب اعتبار پرسشنامه آن جام گرفت که ضریب اطمینان آلفای کرونباخ آن بیش از 91/0 به دست آمد. نتایج حاصل از طریق تجزیه و تحلیل های آماری در نرم افزار SPSS نشان می دهد که تقطیع و پراکندگی اراضی کشاورزان، مهم ترین مانع در توسعه سیستم های آبیاری تحت فشار بوده است. هم چنین یافته ها حاکی از آن است که سه عامل ساختاری، اقتصادی ـ اجتماعی و طبیعی 10/66 درصد از واریانس متغیرها را تبیین می کند که در این راستا توسعه کمی و کیفی برنامه های آموزشی ـ ترویجی و بالا بردن اطلاعات و آگاهی کشاورزان، تربیت مروجان آگاه از مسایل سیستم های آبیاری تحت فشار و تشویق کشاورزان منطقه، با حمایت های مالی و اعطای آسان تر تسهیلات بانکی، در راستای مشارکت هرچه بیش تر در یکپارچه سازی اراضی، از جمله پیشنهادهایی هستند که بر اساس نتایج تحقیق ارایه شده اند.
ملخص الجهاز:
"مطالعات جغرافیایی مناطق خشک سال اول،شماره دوم،زمستان 1389 دریافت مقاله:89/8/12 تأیید نهایی:90/1/21 صص 23-11 تحلیلی بر عوامل مؤثر در عدم استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار در روستاهای ایران(مطالعه موردی:مناطق روستایی شهرستان ازنا) مسعود تقوایی*،دانشیار گروه جغرافیا،دانشگاه اصفهان محمد رضا بسحاق،دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی روستایی،دانشگاه اصفهان اسماعیل سالاروند،دانشجوی کارشناسی ارشد برنامهریزی روستایی،دانشگاه تربیت مدرس کیده {IBتوسعه فناوریهای جدید آبیاری یکی از مهمترین راهحلها برای توسعهی کشاورزی و افزایشتولیدات است که با توجه به محدودیت جدی منابع آب در کشور به عنوان مسألهایی مهم مطرح است.
با توجه به این تفاسیر،پژوهش حاضر در پی پاسخ بهاین سؤال است که عوامل مؤثر در عدم استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار در مناطق روستاییشهرستان ازنا کدامند؟ -اهداف امروزه به خاطر رشد جمعیت،توجه به فرهنگ زیست محیطی،امنیت غذایی و تلاش برای بهبود وضعبهداشتی و درمانی از یکسو و محدودیت منابع حیاتی و سایه افکندن مسائل سیاسی بر روابط انسانی،مسألهی آب کشاورزی که بیشترین حجم آب قابل استحصال را در کشور به خود اختصاص داده است بسیارمهم و اساسی جلوه میکند.
-3-شناسایی عوامل اصلی در عدم استفاده از سیستمهای آبیاری تحت فشار محاسبههای آنجام شده نشان میدهد که انسجام درونی دادهها مناسب بوده (KMO-0/88) و آزمون بارتلتنیز در سطح یک درصد معنیداری قرار دارد و این نشان از مناسب بودن تحلیل عاملی برای شناسایی ساختار(مدل عاملی)مناسب است و فرض شناخته شده بودن ماتریس همبستگی رد میشود."