خلاصة:
:براساس آیات و روایات، عصمت پیامبران و محبتهای الهی از ضرورتهای هدایت است. برخی از مفسران، ذیل آیه (سنقرئک فلا تنسی) مطالبی را ذکر کردهاند که با عصمت پیامبر 9 منافات دارد ازجمله نگرانی پیامبر از فراموش کردن وحی و نگرانی و اضطراب ایشان در زمان آغاز بعثت.با توجه به مفهوم و حقیقت وحی براساس آیات قرآن و اعطای معرفت و هدایت به واسطه روح قدسی از طرف خداوند، پیامبران در دریافت و ابلاغ وحی، از هرگونه خطا و لغزش و تردید مصون میباشند.برخی از مفسران، پیامبر 9 را در دریافت وحی و در ابلاغ وحی از القای شیطان در امان نمیدانند و افسانه غرانیق که طبری مطرح کرده است، براساس همین اعتقاد به لغزش در ابلاغ وحی است.آیتالله ملکی میانجی در تفسیر مناهج البیان، پس از نقل و نقد برخی از اقوال مفسران ذیل آیه، تفسیر صحیح آیه را بیان میکند.
ملخص الجهاز:
"2ـ2) اعطای معرفت و هدایت به واسطه روح قدسی روشن است که اعطای این نور و فهم و کتاب و ایمان، از نظر رتبه و زمان باید بر تحقق انواع تکلم خداوند با رسول خود، مقدم یا دستکم با آنها مقارن باشد؛ زیرا ضمیر در «جعلناه» به روح باز میگردد و با توجه به معنای «جعل»، روشن میشود که معرفت کتاب و ایمان به واسطه روح صورت میگیرد؛ افزون بر آنکه در فقره (نهدی به من نشاء من عبادنا) نیز مرجع ضمیر، روح است؛ یعنی خداوند به وسیله آن روح، پیامبران و رسولان و حجتهای خود را هدایت میکند و ایشان نیز سایر بندگان را با داشتن آن روح، به راه راست هدایت میکنند؛ (و إنک لتهدی إلی صراط مستقیم).
آیتالله ملکی میانجی بعد از نقد برخی تفاسیر مطرح شده در ذیل آیه، معنای آیه را به این صورت تبیین میکند : از تمام آنچه بیان شد، روشن میگردد که معنای (سنقرئک فلا تنسی) آن است که قرآن را به تعلیم الهی و با افاضه علم، در همه آنچه میخوانی، برای تو قرائت میکنیم؛ یعنی با علمی که ذاتا معصوم و مصون است و با وجود آن، فراموشی محال است؛ در نتیجه، تو قرائت میکنی آنچه را قرائت میشود.
(ملکی میانجی، جزء سیام، ص 389) ایشان سپس این اشکال را مطرح میکند که آیه به صیغه مضارع آمده است و برخی معتقدند که بیان «اقراء» خداوند با صیغه مضارع «سنقرئک» از وعده و بشارت خداوند به رسول خود درباره اقراء و رفع فراموشی از او حکایت دارد؛ به خصوص، با توجه به اینکه حرف «سین» بر اختصاص صیغه مضارع به آینده دلالت میکند."