ملخص الجهاز:
"از همین اصل اخیرالذکر که البته نیازمندبحث‌های مکفی و اقناعی بیشتری است،می‌توانمعیارهایی برای تشخیص میزان«عرفی شدگی»کند و آرام جوامعی که خود را بعنوان یک جامعۀدینی می‌شناسند و می‌شناسانند،به دست داد: -«اهداف و غایاتی»که چنین جامعه‌ای درسرلوحۀ برنامه‌های خویش قرار داده و«عملا»تلاش می‌کند تا به آنها نزدیک شود یادست یابد،کدامند و بر چه مبنایی برگزیدهشده‌اند؟آیا ملهم از آرمان‌های مورد توصیۀدین‌اند؟منشاءهای دیگری دارند یا کاملااقتباسی‌اند؟ -در مقاطع و مواردی که جامعه در موضعانتخاب میان دو هدف غیر قابل جمع قرارمی‌گیرد یا در برابر دو راه حل و روشمعارض واقع می‌شود،ملاک و معیارهایغایی تشخیص و گزینش و ترجیح یکی بردیگری کدامست؟ -آیا بر تصمیمات و عملکردها،اصول وضوابطی حاکم است؟منشاء آنها چیست ونوع«مصالحی»و تا چه میزان می‌تواند بر آنهااثر گذارد؟آنها را تعطیل نماید یا مغفولگذارد؟ این سه معیار تشخیص و تعیین میزان«عرفی شدگی»مبتنی بر تلقی و تعریفی خاص ازادیان اندماجی و مشخصا اسلام است.
از همین اصل اخیرالذکر که البته نیازمندبحث‌های مکفی و اقناعی بیشتری است،می‌توانمعیارهایی برای تشخیص میزان«عرفی شدگی»کند و آرام جوامعی که خود را بعنوان یک جامعۀدینی می‌شناسند و می‌شناسانند،به دست داد: -«اهداف و غایاتی»که چنین جامعه‌ای درسرلوحۀ برنامه‌های خویش قرار داده و«عملا»تلاش می‌کند تا به آنها نزدیک شود یادست یابد،کدامند و بر چه مبنایی برگزیدهشده‌اند؟آیا ملهم از آرمان‌های مورد توصیۀدین‌اند؟منشاءهای دیگری دارند یا کاملااقتباسی‌اند؟ -در مقاطع و مواردی که جامعه در موضعانتخاب میان دو هدف غیر قابل جمع قرارمی‌گیرد یا در برابر دو راه حل و روشمعارض واقع می‌شود،ملاک و معیارهایغایی تشخیص و گزینش و ترجیح یکی بردیگری کدامست؟ -آیا بر تصمیمات و عملکردها،اصول وضوابطی حاکم است؟منشاء آنها چیست ونوع«مصالحی»و تا چه میزان می‌تواند بر آنهااثر گذارد؟آنها را تعطیل نماید یا مغفولگذارد؟ این سه معیار تشخیص و تعیین میزان«عرفی شدگی»مبتنی بر تلقی و تعریفی خاص ازادیان اندماجی و مشخصا اسلام است."
(
, 
, 
)
