ملخص الجهاز:
"از اینجاست که فرهنگ معنوی و آموزشو پرورش در تکوین شخصیت و پرورش ذهنکودک،که کمترین مقاومت را داراست،بیشترینتاثیر را میگذارد،چرا که اصولا برداشتهایذهنی از روابط مادی عمیقی نشات یافتهاند و درنتیجه بخشی از تاثیر و کارکرد آنرا بهمراه دارند و همواره آمادهاند در زمینهی عینی هماهنگ ومناسب به نیروی مادی بدل شوند،ارزشهایمعنوی زندگی اجتماعی نیز از درون روابط مادیجامعه برمیخیزند و در میان همین روابطتغییر شکل میدهند،نابود میشوند یا تکاملمییابند و این به حرکت جامعه برمیگردد،ومیدانیم که هرجامعه از مداری جبری میگذرد-البته با ویژگیهایی،لیکن در جامهی کلیتیمشترک.
» نکاتی که در این باره به نظر میرسد و بایدبه آن اشاره کرد،چنینند: 1-در مورد نظر«صاحبنظران»باید گفتکه محیط زندگی و غرایز طبیعی نه تنها یگانهعامل ایجاد انحرافات و کجاندیشیها نیست،بلکه فینفسه و مستقل از روابط حاکم برجامعههیچ نقش تعیینکنندهیی ندارد-چرا که تمامیپیشرفتهای مادی و معنوی بشر براثر روابطیکه جامعه را پی افکنده و در برگرفته،پدید آمدهو این روابطست که محیط زندگی و غرایز طبیعیرا تحت اختیار دارد و آنرا در مسیر حرکتهایشبه کار تکامل میگیرد و تغییر میدهد.
2-در مورد داستانهایی که برمحور حوادثساختگی و آشوبطلبی دور میزند،باید تشخیصجهت داد و باید دید حامل چه پیامی هستند وبه چه سویی رو دارند:اگر این جهت و این پیام،پیشرو باشد و به خواستهای اساسی و جوانجامعه رو داشته باش و واقعیت را آشکار کندکه در جبههی حرکتهای خلاق زندگی و در تلاشپایای تامین سعادت بشریست،کار را به مرزسازندگی میرساند و در عین آشوبطلبی بتکامل-جویی میگراید."