خلاصة:
نظریه دو عاملی، مهارت تفکر انتقادی را ترکیبی از توانایی شناختی و آمادگی های شخصیتی تعریف می کند. هدف این مطالعه، تعیین نقش توانایی های شناختی و ویژگی های شخصیتی بر تفکر انتقادی دانشجویان بوده است. برای این منظور 134 دانشجوی دانشکده علوم تربیتی و روان شناسی دانشگاه تبریز با روش تصادفی طبقه ای نسبتی از رشته های مختلف روان شناسی، علوم تربیتی، تربیت بدنی و کتابداری و علوم اطلاع رسانی انتخاب شدند و به پرسش نامه شخصیتی نئو، آزمون هوشی وکسلر بزرگ سالان و تست تفکر انتقادی کالیفرنیا پاسخ دادند. از بین عوامل مختلف شخصیتی و شناختی، ادراک کلامی (340/0 = ß)، باز بودن به تجربه (322/0 = ß) و برون گرایی (255/0- = ß) بر تفکر انتقادی موثر بوده است. نتیجه دیگر این پژوهش نشان داد که 33 درصد واریانس مشترک تفکر انتقادی از طریق یک ترکیب خطی مشترک از سه عامل ادراک کلامی، باز بودن به تجربه و برون گرایی تعیین می شود. نتایج این پژوهش می تواند جنبه های کاربردی برای آموزش تفکر انتقادی در فراگیران داشته باشد. این یافته ها شواهد روشنی بر پرورش منش و گرایش در کنار مهارت و توانایی های شناختی در تفکر انتقادی است.
ملخص الجهاز:
نتیجه دیگر این پژوهش نشان داد که ٣٣ درصـد واریانس مشترک تفکر انتقادی از طریق یک ترکیب خطی مشترک از سـه عامل ادراک کلامی ، باز بودن به تجربه و برون گرایی تعیین می شود.
کلید واژه ها: مهارت های تفکر انتقادی ، توانایی شناختی ، ویژگی های شخصـیتی ، ادراک کلامی ، باز بودن به تجربه ، برون گرایی * دکترای روان شناسی تربیتی ، استادیار گروه علوم تربیتی ، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران Email: badri_rahim@yahoo.
مطالعه کلیفورد، بوفال و کورتز (٢٠٠٤) نشانگر آن است که دو عامل ویژگی شخصـیتی باز بودن به تجربه و توانایی شناختی ادراک کلامی پیش بینی کننده مهارت تفکر انتقادی اسـت .
در این پژوهش نیز مهارت تفکر انتقادی دانشجویان از طریق ویژگی های شخصیتی و توانایی های شناختی پیش بینی گردید.
ابزارهای پژوهش الف - آزمون مهارت تفکر انتقادی کالیفرنیا برای اندازه گیری تفکر انتقادی دانشجویان از آزمون مهارت های تفکر انتقادی کالیفرنیا (California critical thinking skills test یا به اختصار CCTST) استفاده شده است .
نتایج جدول ٥ نشان دهنده توانایی پیش بینی کنندگی بیشتر ادراک کلامی ، باز بودن به تجربـه و برون گرایی از بین عوامل مختلف شخصیتی و هوشی بر تفکر انتقادی دانشجویان است .
Personality traits and critical thinking skills in college students: empirical tests of a two-factor theory.
Badri Gargari Abstract The two-factor theory defines critical thinking skills as a combined effect of cognitive abilities and personality dispositions.
Data was gathered through California Critical Thinking Skills Test (CCTST), NEO Personality Inventory, and Wechsler Adult Intelligence Scale.