سبک هندی و مدعیان پیشوایی آن (بررسی میزان و چگونگی تأثیرگذاری شاعران پیشگام سبک هندی بر شکل گیری این سبک) مقالة

مؤلف: اردشیری لاجیمی، سامره ؛ اسماعیلی، مراد ؛ امن خانی، عیسی ؛ سالاریان، زهرا ؛

پژوهشهای ادبی تابستان 1387 - شماره 20 ، العلمية - البحثية (Ministry of Science/ISC (‎18 صفحة - من 43 إلی 60 )

الکلمات المفتاحية: شعر حافظ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮا‬‬‬ ﺷﻌﺮ ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ ﭘﻴﺸﮕﺎﻣﺎن ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪي ﺷﻌﺮ وﺣﺸﻲ‬‬‬‬ ‫ﺑﺎﻓﻘﻲ ﺷﻌﺮ ﺑﺎﺑﺎ ﻓﻐﺎﻧﻲ‬‬‬‬

خلاصة:

‫ﻳﻜﻲ از ﻣﺒﺎﺣﺚ ﭘﻴﭽﻴﺪه و ﻣﺒﻬﻢ در ﻛﺘﺎﺑﻬﺎی ﺗـﺎرﻳﺦ ادﺑﻴـﺎت اﻳـﺮان، ﺳـﺮآﻏﺎز و ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ‬‬‬‬ ‫ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪی اﺳﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﺤﻘﻘﺎﻧﻲ ﻛﻪ ﺑـﻪ اﻳـﻦ ﻣـﺴﺌﻠﻪ ﭘﺮداﺧﺘـﻪاﻧـﺪ از‬‬‬‬ ‫34‬ ‫ﻓﺮاواﻧﻲ دﻳﺪﮔﺎهﻫﺎی اراﺋﻪ ﺷﺪه ﺣﻜﺎﻳﺖ دارد. ﺑﺮﺧﻲ ﻣﺤﻘﻘﺎن اﻳﻦ ﺳـﺒﻚ را ﻧﺘﻴﺠـﻪ ﻧـﺎﮔﺰﻳﺮ‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﺳﻴﺮ ﻃﺒﻴﻌﻲ ﺷﻌﺮ ﻓﺎرﺳﻲ داﻧﺴﺘﻪ، ﺑﺮﺧﻲ دﻳﮕﺮ اﻳﻦ ﺳﺒﻚ را در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻠﻲ اﺟﺘﻤـﺎﻋﻲ‬‬‬‬ ‫و ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی آن ﺑﺮرﺳﻲ ﻛﺮدهاﻧﺪ. در اﻳﻦ ﻣﻴﺎن، ﭘﮋوﻫﺸﮕﺮاﻧﻲ ﻫﻢ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﻛﻪ رﻳـﺸﻪ‬‬‬‬‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎیادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎره 02، ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 7831‬‬‬‬ ‫اﻳﻦ ﺳﺒﻚ را ﻧﻪ در ارﺗﺒﺎط ﺑﺎ ﻋﻮاﻣﻞ اﺟﺘﻤﺎﻋﻲ ﻳﺎ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﺑﻠﻜﻪ در ﺷﻌﺮ ﺷـﺎﻋﺮان‬‬‬‬ ‫ﮔﺬﺷﺘﻪ ﺟﺴﺘﺠﻮ ﻛﺮدهاﻧﺪ. اﻳﻦ دﺳﺘﻪ از ﻣﺤﻘﻘﺎن ﻏﺎﻟﺒﺎ از ﺷـﺎﻋﺮاﻧﻲ ﭼـﻮن ﺧﺎﻗـﺎﻧﻲ، ﺣـﺎﻓﻆ،‬‬‬‬ ‫وﺣﺸﻲ ﺑﺎﻓﻘﻲ و... ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﭘﺎﻳﻪﮔﺬار اﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﻧﺎم ﺑﺮدهاﻧﺪ؛ اﻣﺎ ﻧﻜﺘﻪ ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﻴـﺖ ﻗﺒـﻮل‬‬‬‬ ‫ﻋﺎم ﻧﻴﺎﻓﺘﻦ ﻧﺘﺎﻳﺞ ﭼﻨﻴﻦ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎﻳﻲ اﺳﺖ. واﻗﻌﻴﺖ اﻳﻦ اﺳـﺖ ﻛـﻪ ﺳـﺒﻜﻲ ﺑـﻪ ﮔـﺴﺘﺮدﮔﻲ‬‬‬‬ ‫ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪی را ﻧﻤﻲﺗﻮان و ﻧﺒﺎﻳﺪ ﻧﺸﺄت ﮔﺮﻓﺘﻪ از ﺷﻌﺮ ﻳﻚ ﺷﺎﻋﺮ داﻧـﺴﺖ، ﺑﻠﻜـﻪ ﺑﺎﻳـﺪ از‬‬‬‬ ‫ﻣﻴﺰان و ﭼﮕﻮﻧﮕﻲ ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری اﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮان ﺑﺮ اﻳﻦ ﺳﺒﻚ ﺳﺨﻦ ﮔﻔﺖ و اﻳﻦ‬‬‬‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ ﭘﺬﻳﺮش ﻣﻘﺎﻟﻪ : 42/6/7831‬ ‫ﺗﺎرﻳﺦ درﻳﺎﻓﺖ ﻣﻘﺎﻟﻪ: 4/9/6831‬‬‬‬‬‬‬ ‫∗‬‬‬‬ ‫داﻧﺸﺠﻮﻳﺎن ﻛﺎرﺷﻨﺎﺳﻲ ارﺷﺪ زﺑﺎن و ادﺑﻴﺎت ﻓﺎرﺳﻲ داﻧﺸﮕﺎه ﻣﺎزﻧﺪران‬‬‬‬ ‫اﻣﺮ ﻧﻴﺰ ﺗﻨﻬﺎ ﺑﻪ واﺳﻄﻪ اﺳﺘﻔﺎده از روﺷﻲ ﺗﺎزه، ﻳﻌﻨﻲ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮا اﻧﺠﺎم ﺷﺪﻧﻲ اﺳﺖ.‬‬‬‬‫در اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻧﻴﺰ ﻛﻮﺷﻴﺪه ﺷﺪه اﺳﺖ ﺗﺎ ﺑﺎ ﺗﺤﻠﻴﻞ ﻣﺤﺘﻮای ﺷﻌﺮ ﭼﻬـﺎر ﺷـﺎﻋﺮ ﭘﻴـﺸﮕﺎم‬‬‬‬‫ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪی ﻳﻌﻨـﻲ ﺧﺎﻗـﺎﻧﻲ، ﺣـﺎﻓﻆ، وﺣـﺸﻲ ﺑـﺎﻓﻘﻲ و ﺑﺎﺑـﺎ ﻓﻐـﺎﻧﻲ ﻣﻴـﺰان و ﭼﮕـﻮﻧﮕﻲ‬‬‬‬ ‫ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬاری آﻧﺎن ﺑﺮ ﺷﻜﻞﮔﻴﺮی ﺳﺒﻚ ﻫﻨﺪی ﻧﺸﺎن داده ﺷﻮد.‬‬‬

ملخص الجهاز:

"‬‬‬‬ ‫ﻓﺼﻠﻨﺎﻣﻪ ﭘﮋوﻫﺸﻬﺎی ادﺑﻲ ﺳﺎل5، ﺷﻤﺎر02،ﺗﺎﺑﺴﺘﺎن 7831‬‬‬‬ ‫ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ‬‬‬‬ ‫ﭘﺎر دوﺳﺖ و اﻣﺴﺎل آﺷﻨﺎ ﺑﻮدن، ﺧﻮدﺑﻪﺧﻮدی، ﺳﮓ ﺟﺎن، ﻛﺎر ﺑﺎﻻ ﻧﮕﺮﻓﺘﻦ، ﺳﮓ ﺟﮕﺮ، ﻗﺎﺑﻞ ﭼﻴﺰی ﺑﻮدن،‬‬‬‬ ‫ﺑﺰرگ دل، از ﻛﺠﺎ ﺑﺮ داﺷﺘﻪ، ﺧﻮاب ﺑﺪ دﻳﺪن، ﺑﺪ رﻧﮓ ﺷﺪن، ﺳﻴﻪ ﺷﺪن، ﻛﺎر ﻛﺎر ﺗﻮﺳﺖ، رﺣﻢ ﻛﻦ رﺣﻢ،‬‬‬‬ ‫دﺳﺖ دﺳﺖ ﺗﻮﺳﺖ، ﻟﻄﻒ ﻛﻦ ﻟﻄﻒ، ﻳﻚ ﻳﻚ ﮔﻔﺘﻦ، ﺳﮕﺠﺎﻧﻲ، دﺳﺖ ﮔﺮﻓﺘﻦ، ﻫﻤﻜﺎﺳﻪ، ﺳﺮ دزدﻳﺪن،‬‬‬‬ ‫ﺳﮓ دل، ﺳﮕﻲ ﻛﺮدن، ﭼﻴﺰی ﺑﻪ دﻧﺪان ﻧﺒﻮدن، ﺟﺎن ﻛﻨﺪن، ﺑﺎ ﺗﻮ ﻗﺮار ﻣﻦ ﭼﻪ‬‬‬‬ ‫ﺣﺎﻓﻆ‬‬‬‬ ‫ﻳﻜﺴﺮ ﺑﻪ ﺟﺎﻳﻲ ﺑﺮدن، ﭼﻪ ﺗﻮﻗﻊ داری، ﭼﻨﺪ و ﭼﻨﺪ، زﺧﻮد ﻳﻜﺴﻮ ﺷﺪن، ﻣﺜﻠﺶ را ﻧﺪﻳﺪﺳﺖ، ﭼﻪ ﻛﺎرم ﺑﺎ‬‬‬‬ ‫ﻛﺲ، ﻣﺸﻐﻮل ﻛﺎر ﺧﻮد ﺑﺎﺷﻢ، ﭼﻬﺎ رود، در دﻳﺪه ﺣﻴﺎ ﻧﺪاﺷﺘﻦ، ﺟﻬﺎن ﺳﻴﺎه ﺷﺪن‬‬‬‬ ‫ﺑﺎﺑﺎ ﻓﻐﺎﻧﻲ‬‬‬‬ ‫ﮔﺮد ﮔﺮﻓﺖ، ﺳﺮ ﺑﻪ دﻳﻮار زدن، ﭼﻪ ﻛﺴﻴﻢ ﻣﺎ، ﺧﺎﻧﻪ ﺳﻮﺧﺘﻪ، ﻗﺪم رﻧﺠﻪ ﻛﻦ، دل آب ﺷﺪن، ﻫﺰار ﺗﻨﺪی ﺧﻮ،‬‬‬‬ ‫ﺳﻨﮓ ﺑﻪ ﻛﺎﺳﻪ زدن، ﻛﺞ ﻛﻼﻫﺎن، ﭼﺸﻢ ﺑﺎزﺗﺮ )ردﻳﻒ ﺷﻌﺮ(، ﺧﺮاب ﭼﻴﺰی ﺑﻮدن، از ﮔﻮش ﭘﻨﺒﻪ در آوردن،‬‬‬‬ ‫ داﻣﻦ رﻧﮓ ﮔﺮﻓﺘﻦ، ﻧﻨﺸﺴﺘﻪ ﮔﺮد ﺑﺮ دل، ﺑﻮی ﻛﺒﺎب، زﺑﺎن ﺑﻴﺮون ﻛﺮدن، ﺧﻼص از ﻏﻢ، ﺧﻼص‬‬‬‬ ‫ﻛﺮدن)ردﻳﻒ ﺷﻌﺮ( ﮔﺮد ﻟﺐ، دود ﭼﺮاغ ﺧﻮردن، ﺳﻨﮓ ﺑﺮ ﺳﺮ زدن، ﻛﺒﺎﺑﻲ ﺑﺪﻳﻦ ﻧﻤﻚ، در آﺳﺘﻴﻦ ﻧﻤﻚ‬‬‬‬ ‫داﺷﺘﻦ، ﺟﮕﺮ ﻛﺴﻲ را ﻛﺒﺎب ﻛﺮدن، ﺑﺨﺖ ﺷﻮر، ﺑﺮ ﺳﻮاد دﻳﺪن ﻧﻤﻚ زدن، ﺑﺎ ﻓﺮاق ﺑﺎل ﻛﺸﺘﻦ، درد ﺟﮕﺮ‬‬‬‬ ‫ﭼﺎک، دل ﺧﻮدﻛﺎره، ﭼﻮن ﺷﻴﺮ و ﺷﻜﺮ ﺷﺪن، دﻟﻢ ﻣﻲﺳﻮزد، دروﻧﻢ داغ ﺷﺪ، زﻫﺮه از ﺑﻴﻢ آب ﺷﺪن، ﭼﻮن‬‬‬‬ ‫آب ﺑﻪ ﺟﮕﺮ ﻓﺮو رﻓﺖ، ﻳﻚ ﻗﻄﺮه ﺧﻮن ﮔﺮم، زﻫﺮ ﭼﺸﻢ، روی ﮔﺮم، وﻗﺖ ﺗﻜﻠﻢ، ﺳﺮﮔﺮم ﺟﻠﻮه ﺑﻮدن،‬‬‬‬ ‫ﺧﺮاب ﻧﻈﺎره ﺑﻮدن، ﭼﺎک ﺟﮕﺮ، ﺣﺒﺲ ﺑﻮدن، ﻛﻢ ﺑﻮده، ﻣﺮدم از رﺷﻚ ﻏﻴﺮ، زﺑﺎن ﭼﺮب‬‬‬‬ ‫وﺣﺸﻲ ﺑﺎﻓﻘﻲ‬‬‬‬ ‫رو داد ﮔﺮﻳﻪ ﺑﻴﺨﻮد، ﻛﻢ ﻇﺮﻓﻴﺖ ﺑﻮدن، ﭘﺎﺷﻴﺪ ﻧﻤﻚ، ﺑﺪی دﻳﺪن، ﺑﻪ ﻣﻦ ﻣﻬﺮﺑﺎن ﻧﺸﻮی، ﺟﺎ ﺑﺮ در ﺟﺎﻳﻲ‬‬‬‬ ‫ﺑﻮدن، ﻧﻘﺎب ﻛﺸﻴﺪن، ﮔﺮم ﻫﻤﺼﺤﺒﺘﻲ ﺑﻮدن، زﻳﺮ ﭘﺎی ﺧﻮد ﻧﮕﺎه ﻛﺮدن، ﻣﻲﺳﻮزد ز ﺗﻮ، ﭼﺎک در ﭼﺎﻛﺶ‬‬‬‬ ‫ﻓﻜﻦ، ﺟﺎ ﻧﺒﻮدن، ﺟﺎی ﺧﻮد را ﻧﮕﻪ داﺷﺘﻦ، ﭘﺮ ﻋﺮﺑﺪه، از ﺟﺎ رﻓﺘﻦ، ﺑﻨﺎزم ﺣﻮﺻﻠﻪ، ﺧﻨﺪه ﺑﺮ ﺧﻮد آﻣﺪن، از‬‬‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﺑﺎور ﻧﺪاﺷﺘﻦ، ﻃﺮﻓﻪ ی ﻋﺰﻳﺰ، ﻫﻢ ﭼﺸﻤﻲ ﻛﺮدن، ﺑﺮ ﺳﺮ ﻛﺴﻲ ﭘﻴﺎﻟﻪ ﺷﻜﺴﺘﻦ، ﮔﺮم ﮔﺮدﻳﺪن، ﻣﺸﻘﺖ‬‬‬‬ ‫راه، ﺷﻮق ﻏﺎﻟﺐ ﺑﻮدن، ﺟﺎ ﻛﺮدهای، ﺟﺎﻧﻢ ﮔﺮﻓﺘﻪ در ﻣﻴﺎن، ﭘﻬﻠﻮ ﻣﻲﻧﻬﺪ، ﻋﺮض ﺑﻼ ﻛﺮدی، ﺳﻨﮕﻴﻦ ﮔﻮش‬‬‬‬ ‫ﺑﻮدن، ﻣﺜﻞ ﺷﻴﺮ و ﺷﻜﺮ ﺑﻮدن، ﮔﺮﻳﻪ ﺑﺮ روزﮔﺎر ﻛﺴﻲ ﻛﺮدن، رﻓﺘﻦ ﻛﺎر از دﺳﺖ، ﺳﺮت ﮔﺮد‪‬م، ﻣﻠﺘﻔﺖ ﺳﻼم‬‬‬‬‬‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻧﺸﺪن، ﺑﻲﺿﺮورت رﻓﺘﻦ، ﺳﻨﮓ ﺳﻴﺎه ﺷﺪن، ﺟﮕﺮ ﺧﻮردن، ﮔﺮم و ﺳﺮد ﺟﻬﺎن ﻧﺪﻳﺪن، آب و رﻧﮓ‬‬‬‬ ‫ﻛﺴﻲ ﻛﻢ ﺷﺪن، در ﺗﻪ ﭘﺎ رﻳﺨﺘﻦ، آﺗﺶ ﻛﺴﻲ ﮔﺮم ﺷﺪن، ﺟﻤﻠﻪ اﺟﺰاء، ﻛﻢ ﻇﺮﻓﻴﺘﻲ، ﺑﻪ ﻣﻴﺎن دو ﻛﺲ آﻣﺪن‬‬‬‬ ‫ﭘﺲ از ﺑﻴﺮون ﻛﺸﻴﺪن اﺷﻌﺎری ﻛﻪ ﻧﺸﺎﻧﻪﻫﺎﻳﻲ از ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﻮﭼﻪ در آﻧﻬﺎ دﻳﺪه ﻣﻲﺷﺪ و‬‬‬‬ ‫دﻗﺖ در ﺑﺴﺎﻣﺪ آﻧﻬﺎ ﻣﺸﺎﻫﺪه ﺷﺪ ﻛﻪ ﺧﺎﻗﺎﻧﻲ ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻗﺪﻳﻤﻲﺗﺮﻳﻦ ﺷﺎﻋﺮ اﻳﻦ ﮔﺮوه از اﻳﻦ‬‬‬‬ ‫ﻓﺮﻫﻨﮓ ﭼﻪ در ﻗﺼﺎﻳﺪ و ﭼﻪ در ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺧﻮﻳﺶ ﺗﻘﺮﻳﺒﺎ ﺑﻪ ﻳﻚ ﻣﻘﺪار اﺳﺘﻔﺎده ﻛﺮده اﺳﺖ‬‬‬‬ ‫05‬‬‬‬ ‫ﺑﺎ اﻳﻦ ﺗﻔﺎوت ﻛﻪ ﻟﺤﻦ او در ﻏﺰﻟﻴﺎت ﺑﻴﺸﺘﺮ ﺑﺎ ﻓﺮﻫﻨﮓ ﻛﻮﭼﻪ ﭘﻴﻮﺳﺘﮕﻲ دارد ﺗﺎ در‬‬‬‬ ‫ﻗﺼﺎﻳﺪش."

استلام ملف الإرجاع :
(پژوهیار, , , )

تحميل
تحميل HTML

رابط قصير:

صفحة:

دخول / الاشتراک

تحتاج الدخول لعرض محتوى المقالة. إذا لم تكن عضوًا ، فتابع من الجزء الاشتراک.

دخول