خلاصة:
جنگ تحمیلی با فاصلة کوتاهی پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران آغاز گردید و بازسازی ویرانی‌های آن که در نظر بود همزمان با ادامة جنگ صورت گیرد، متأثر از جو انقلابی و ایده‌آل‌های تحقق جامعة اسلامی و انقلابی بود. در این رابطه هدف بازسازی نفی گذشتة متبلور در رژیم گذشته با محوریت تفکرات تجدد خواهانه بوده است. این نقطه مشترک با تفکرات مدرنیستی، که در دهه 1960 و 1970 رواج داشته است، در ایران نیز توسط تحصیل کردگان دهه های های 1960 و 1970 کشورهای غربی وارد شده بود و تا پیش از پیروزی انقلاب در طرح های معماری و شهرسازی گوناگونی مجال بروز در فضاهای محدودی پیدا کرده بود. اما این فرصت بازسازی پس از جنگ بود که فرصت بیشتر و فضای گسترده تری را پیش روی آنان گذاشته است تا تفکرات مدرنیستی خود را به محک تجربه بگذارند.در این مقاله سعی خواهد شد جوانب مختلف روند بیست سالة بازسازی منطقه را بر اساس پایه‌های علمی و نظریات رایج بازسازی مورد ارزیابی قرار داد.دست‌یابی به‌شناخت مبتنی بر پایه‌های علمی و متکی بر نظریه‌های معتبر جهانی می‌تواند راهبر تصمیم‌گیران و برنامه‌ریزان در رابطه با بازسازی و توسعة این منطقه، به‌سوی برنامه‌های کارآمد باشد. این مقاله سعی دارد به‌چنین شناختی دست یافته، راه‌کارهای کارآمد بازسازی را پیش روی تصمیم‌گیران قرار دهد.
he reconstruction process of war-\!،.l.- damaged areas followed the Iran- Iraq Eight-Year Imposed War was done under special political and ideological environment. The war was broken out a short time after the Islamic Revolution victory in Iran، and the revolutionary environment was deeply influencing the whole environment of the war as well as many other aspects in the country.
The revolutionary environment has affected many aspects relevant to the reconstruction process which was attempted First to be done during the war was going on just after the liberation of Khorramshahr in 1982.
The main characteristic of the Islamic Revolution was the deep rejection to، the Shah regime (the previous regime)، and all relevant aspects including the urban development and architecture. This environment was highly influential on the post-war reconstruction of the main damaged cities such as Abadan and Khorramshahr.
The high importance of these cities on national level caused high consideration to their reconstruction programs on higher level.
So a national attempt was building up considering using the reconstruction opportunity of these two cities، and specially Khorramshahr which was severely damaged by the war to create some living-environment suit the Islamic Revolutionary Society، rejecting the previous living-environment which was representing the anti-Islamic regime.
But the decision-making process was to be done in a short time in order to serve the revolutionary environment، and research could not be done to set design criteria on reconstruction suitable to the revolutionary environment Therefore،some architects that were educated mainly during the 1970s in Europe، and mainly in Britain، who believe in Modernism، using the revolutionary environment to turn the post-war reconstruction of Abadan، and particularly Khorramshahr، using the modernism learning، especially those associated with the rejection of the history of the place and the user society. Thus، there were the modernism ideas and principles dominating the reconstruction planning and design، in steed of the Islamic Revolutionary ones.
ملخص الجهاز:
"این طرح نیز در شرایطی که مردم هنوز به‌شهر بازنگشته بودند و در حقیقت بدون حضور آنان و با تسلط فکری طرفداران مدرنیست 1 ساختن شهرهای جدید که هم سفارش دهنده و کارفرمای طرح و هم تصمیم‌گیر در ستاد معین بازسازی خرمشهر یادآوری می شود که اصول مدرنیسم که به موضوع این مقاله مربوط است عبارتند از:1_ نفی ارزش های گذشته2- از میان بردن کلیه بافت های شهری گذشته3- عمده کردن حرکت خودرو در بافت شهرها بودند، روند برنامه‌ریزی بازسازی در مسیر ایده‌آلیستی قرار گرفت (نقش جهان ئپارس،1370؛ میرمیران،1371).
پیش از سپردن کار تهیة طرح جامع خرمشهر به‌مهندسین مشاور نقش جهان پارس، طرفداران ساختن شهرهای جدید در ایران که در وزارت مسکن و شهرسازی تصمیم‌گیر بودند، در ابتدا خواستار ساختن شهر جدیدی به‌جای خرمشهر شدند، و این خواسته را در هر فرصت مناسبی بیان می‌کردند و یا سعی داشتند آن را تحمیل کنند (کامروا، 1365 و 1367)، اما با مخالفت شدید مردم خرمشهر و نمایندگان آنان با این طرز تفکر، سعی کردند از دو طریق دیگر به‌این هدف برسند: نخست اینکه مشاوری برای تهیة طرح جامع بازسازی خرمشهر انتخاب کنند که تا آن زمان چند طرح و پروژه شهرهای جدید در استان اصفهان تهیه کرده بود یا در دست تهیه داشته است، تا طرح خرمشهر تا آنجاییکه ممکن است به‌طرح شهرهای جدید نزدیکتر ساخت."
(
, 
, 
)
