خلاصة:
این مقاله، با معرفی اجمالی کتاب جنبشهای اسلامی معاصر آغاز میشود؛ سپس
بهطور مختصر نقاط قوت کتاب را برمیشمرد و در ادامه در سه بخش به
ارزیابی کتاب میپردازد:بخش نخست، بررسی محتوایی کتاب است در هفت محور:1. پیروی از الگوی مرسوم در بررسی تحولات جهان اسلام،2. ایهام نگاه مادی به تاریخ،3. عدم دقت در بهکارگیری اصطلاحات،4. عدم مطابقت برخی مطالب با واقعیت،5. قضاوتهای غیرصحیح،6. وجود ناسازگاری بین برخی مطالب کتاب،7. وجود مطالبی که از قوت محتوای کتاب میکاهد؛بخش دوم: ارزیابی روشی،بخش سوم: ارزیابی ویرایشی و نگارشی کتاب.
ملخص الجهاز:
") نمیتوان چنین برداشت کرد که اسلام جهتگیری مستضعفگرا دارد؛ زیرا اگر هم مستعضف در این آیه به معنی مستضعف مادی باشد، با توجه به اینکه کلمه «ارض» در آیه با الف و لام (الارض) آمده است، منظور هر مستضعفی نیست چون الف و لام برای عهد است، بلکه همان مستضعفی منظور نظر است که در آیات قبل بدان اشاره شده است و چون در آیات قبل بنیاسرائیل مدنظر بودهاند، «فیالارض» نیر به آنان اختصاص دارد.
ارزیابی روشیتحقیق حاضر یک تحقیق کتابخانهای است و گرچه در تألیف آن روش تحقیق نسبتا رعایت شده است، در عین حال در این زمینه ملاحظاتی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره میشود:1.
3. گرچه سبک صوری اسناد و ارجاع نسبتا رعایت شده، درعینحال در بعضی موارد:الف ــ منبع اصلی ذکر نشده مثلا در صفحه 17 (پاورقی 2)، صفحه 18 (پاورقی 1)، صفحه 19 (پاورقی 1) و صفحه 24 (پاورقی 1)؛ب ــ در 93 مورد نوبت چاپ کتابها ذکر نشده؛ج ــ در مواردی مطالب، مستند نشده مثلا صفحه 16 (سطر 14)، صفحه 13 (سطر 14) و صفحه 39 (سطر 13)؛د ــ در مواردی نیز آدرس اشتباه ذکر شده است؛ برای مثال:در صفحه 57 (پاورقی 1)، شماره صفحه اشتباه است؛در صفحههای 93 و 146، مطلبی از کتاب نخستین رویاروییهای اندیشه گران ایران با دو رویه تمدن بورژوازی غرب نقل شده و حال آنکه هر دو مطلب در مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه مشهد (سال پانزدهم، شماره سوم، ص 422) درج شده است."