نگاه: طغرانگار گمنام Introduction and review

شک‌وشبهة ابتدایی برای پذیرش یک روحانی از سوی کمال‌الملک محتمل است؛ چون در آن ایام عمل نقاشی چندان وجاهت مذهبی نداشت و چه بسا عالمان دینی در نفی آن، احادیث بسیاری را نیز بر سر کوی‌وبرزن نقل می‌کردند. اسماعیل آشتیانی، پس از گذراندن دورة سه ساله، با جهشی چشمگیر، دیپلم خود را دریافت می‌کند و پس از چندی از سوی کمال‌الملک به سمت معاونت مدرسه منصوب می‌شود (شرح گزارش این انتصاب را در شماره صدوپنجاه‌ویک «تندیس» آورده‌ام). جناب حیدریان، که گویی چندان دل ‌خوشی از استاد خود نداشت و او را هنرمندی درباری قلمداد می‌کرد، در خصوص تصمیم کمال‌الملک جهت انتخاب میرزااسماعیل برای سمت معاونت، گفت "او این تصمیم را از آن جهت گرفت تا ذهن مردم را متوجه حضور یک روحانی مجتهدزاده در مدرسه خود نماید.